چکیده:
یکی از شاخصهای سنجش عدالت منطقهای، شاخص کاردینالی رفاه میباشد. این شاخص با توجه به اطلاعات درآمد سرانه مناطق و ضریب نابرابری منطقهای محاسبه میشود و منعکس کننده سطح رفاه اقتصادی مناطق میباشد. در این مقاله برای ارزیابی شدت عدم تعادل فضایی رفاه اجتماعی در استانهای ایران، از شاخص رفاه آمارتیاسن و کشش تابع رفاه اجتماعی در سال1390 استفاده شده است. یافتههای تحقیق بیانگر آن است که بیشترین سطح رفاه سرانه در استانهای ایران مربوط به استانهای تهران، بوشهر و مرکزی بوده و کمترین سطح رفاه مربوط به استان سیستان و بلوچستان میباشد. همچنین نتایج تحقیق نشان میدهد که در اکثر استانهای غیر برخوردار، رتبه مالیات سرانه و متوسط نرخ مالیاتی بالاتر از رتبه درآمد سرانه است و این مسأله بر خلاف اصول عدالت مالیاتی در دریافت مالیات است. از اینرو در راستای متعادل و متوازن ساختن توسعه مناطق مختلف، رویکرد مبتنی بر توسعه همهجانبه بر مبنای قابلیتها، مزیتهای نسبی، توانمندیها و محدودیتهای منطقهای ضروری به نظر میرسد. یعنی آنکه میباید الگوی توسعه مبتنی بر آمایش سرزمین با استناد بر توازن منطقهای و افزایش استانداردهای رفاهی دنبال شود. همچنین دولت میتواند با اتخاذ سیاستهای بازتوزیعی مناسب، وضعیت نابرابری در درون استانها و در بین استانهای مختلف را بهبود ببخشد، در این راستا از جمله سیاستهایی که میتوان پیشنهاد نمود اصلاح سیستم مالیاتی کشور است.
Cardinal welfare index is one of the indices for measuring horizontal regional equity. This index is calculated based on the income data of regions’ per capita and regional imbalance coefficient and the economical welfare level of regions. In this paper، Amartya Sen welfare index and tension function of social welfare have been used from 2011for measuring the intensity of spatial imbalance of social welfare in provinces of Iran. The research findings indicate that the highest level of welfare per capita in provinces of Iran is related to Tehran، Bushehr and Markazi provinces، and the lowest level is related to Sistan and Baluchestan province. Also، the findings show that the rank of tax per capita and average of tax rate of most no-welfare provinces is higher than the rank of income per capita that this subject is placed against the tax fairness principles in taxation. Therefore، comprehensive development approach; based on capabilities، relative advantages، capabilities and regional limitations; is needed in order to make a balanced and equal development of different areas. On the other hand، the government can improve the unequal status inside the provinces and among different provinces by adopting appropriate redistribution policies. In this way، the policy of modifying tax system of Iran can be recommended.
خلاصه ماشینی:
"جدول ٢- مروری بر مهم ترین مطالعات داخلی انجام شده نویسنده هدف پژوهش شاخص رفاهی نتیجه بررسی متقابل بین اهداف اگر شاخص سن را مبنای ارزیابی قرار دهیم ، اقتصاد کشور نیلی رشد اقتصادی و توزیع درآمد معیار آمارتیاسن از نظر رفاه اجتماعی بهترین وضعیت را در سال ١٣٦٢ و (1375) و سطح رفاه بدترین وضعیت را در سال ١٣٦٧ تجربه نموده است .
جدول ٤- رتبه استان های کشور بر اساس درآمد سرانه ، مالیات سرانه و نرخ مالیات استان نرخ مالیات ١ مالیات سرانه درآمد سرانه تهران 1 1 1 بوشهر 2 2 2 مرکزی 7 4 3 اصفهان 3 3 4 هرمزگان 15 9 5 یزد 6 6 6 سمنان 10 8 7 قزوین 5 7 8 مازندران 27 16 9 خوزستان 4 5 10 آذربایجان شرقی 16 12 11 کرمان 14 11 12 قم 20 17 13 گیلان 22 19 14 فارس 13 13 15 زنجان 9 10 16 خراسان رضوی 11 14 17 گلستان 28 22 18 همدان 26 21 19 اردبیل 24 24 20 چهارمحال و بختیاری 12 18 21 آذربایجان غربی 23 23 22 ایلام 8 15 23 کرمانشاه 18 20 24 لرستان 21 26 25 کهگیلویه وبویراحمد 19 25 26 کردستان 25 28 27 سیستان وبلوچستان 17 27 28 منبع : یافته های تحلیلی تحقیق ، ١٣٩٢.
راه حل های پیشنهادی این مقاله برای افزایش سطح رفاه در استان های مختلف متفاوت است ، چنانچه در برخی استان ها (از جمله استان های تهران ، اصفهان ، خوزستان و خراسان رضوی) با افزایش درآمد سرانه و در برخی دیگر (از جمله استان های یزد، همدان و هرمزگان ) با کاهش سطح نابرابری درون استانی میتوان وضعیت رفاهی را بهبود بخشید."