چکیده:
استفاده گسترده از عوامل شیمیایی، بیولوژیک و هسته ای در جنگ ها و حملات تروریستی در طول بیست سال گذشته نشان داده که تهدید این عوامل همچنان به قوت خود باقی بوده و چه بسا در حال گسترش نیز باشد. در حال حاضر، دکترین های پیشرفته و جدید دفاع شیمیایی و بیولوژیک در کشور های غربی و خصوصا کشور های عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) ارائه شده در سال 2002 معمولا دارای سه سطح متفاوت زیر است [1، 2 و 3]: • نیروهای بازدارنده (Counterforce) • پدافند عامل (active defense) • پدافند غیرعامل (passive defense) البته باید خاطر نشان ساخت که ناتو در دکترین جدید خود از روی کرد «پدافند غیرعامل» در خصوص تسلیحات کشتار جمعی پیروی کرده است. ولی برخی کشور های عضو این سازمان و خصوصا کشور های آمریکا و انگلیس از روی کرد های دیگری نیز استفاده می کنند. «نیروهای بازدارنده» بر دو پایه تقویت پروتکل ها و معاهدات بین المللی منع تکثیر سلاح های کشتار جمعی و استفاده از اهرم های متفاوت بر ای جلوگیری از ورود فناوری های مرتبط با سلاح های NBC (و یا توسعه آن ها) به کشور های خاص بنا نهاده شده است [1، 2 و 3]. روی کرد پدافند غیرعامل در مقابله با تسلیحات کشتار جمعی (NBC) بر سه اصل اساسی زیر استوار است: 1. اجتناب از آلودگی (آشکارسازی، گزارش دهی و هشدار) 2. حفاظت و ایمنی در برابر عوامل جنگ نوین 3. رفع و دفع آلودگی از عوامل جنگ نوین در این مقاله، با روش مطالعه توصیفی، روی کرد کشورهای مختلف جهت مقابله با تسلیحات NBC بررسی شده است و بر این فرض استوار است که بازدارندگی دشمن از کاربرد تسلیحات جنگ نوین به میزان زیادی به آمادگی موثر نیروهای پدافندی بستگی دارد. عامل مهم دیگری که می تواند در بازدارندگی نقش داشته باشد، دست یابی به سطح بالایی از علم و تکنولوژی برای افزایش توان پدافندی در برابر تسلیحات جنگ نوین می باشد. همچنین با بررسی اصول پدافند غیرعامل جنگ نوین شامل کشف و سنجش، حفاظت و ایمنی و رفع و دفع آلودگی، به تاثیرات کاهش آسیب پذیری آن بر تسلیحات جنگ نوین (NBC) خواهیم پرداخت.
خلاصه ماشینی:
<H3>شیوههای دفاعی در برابر تسلیحات جنگ نوین (NBC)</H3> مطالعات انجامشده نشان میدهد که اصولا سه سطح متفاوت برای مقابله با سلاحهای کشتارجمعی وجود دارد (شکل 1) که عبارتاند از: ( نیروهای بازدارنده (Counterforce) ( پدافند عامل (active defense) ( پدافند غیرعامل (passive defense) / <H7>شکل 1- نقش نیروهای بازدارنده، پدافند عامل و پدافند غیرعامل در کاهش آسیب جنگ نوین</H7> مطالعات انجام شده نشان میدهد که در حال حاضر اصول، مفاهیم و دکترینهای پیشرفته و جدید دفاع شیمیایی و بیولوژیک در کشورهای غربی و خصوصا کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) مطرح شده و سازمانهای دفاعی این کشورها از سیاستها و رهنمودهای این سازمان تبعیت میکنند.
در زمینه طراحی تجهیزات و تسلیحات لازم برای جلوگیری از تأثیرگذاری سلاحهای شیمیایی و بیولوژیک بر نیروهای خودی، کشورهای اروپایی برنامههای خود را بر توسعه سیستمهای موشکی هاوک و پاتریوت متمرکز کردهاند (شکل 3)؛ همچنین آمریکا دکترین &quot;جنگ ستارگان&quot; را مطرح نموده است (اصول اصلی این دکترین در طرح نیروی هوایی 2025 آمریکا بررسی شده است) [4، 6، 7، 8].
/ <H7>شکل 5- آشکارسازی و هشدار در جنگ نوین</H7> میزان پیشرفت کشورها در فناوریهای آشکارسازی به سطح پیشرفت آنها در فناوری زیستی وابسته است و کشورهای پیشرفتهای چون آمریکا و کانادا یک سیستم آشکارساز نقطهای ثابت با توان آشکارسازی عامل بیولوژیک در کمتر از بیست دقیقه برای استفاده در ناوهای دریایی و نیز یک سیستم شبکهای برای حفاظت از پایگاهها، مراکز کنترل و فرماندهی و مراکز مهم دیگر را توسعه دادهاند.