چکیده:
پژوهش تاریخی همواره به آن دسته از اعمال گذشته انسان اهتمام داشته است که معنایی اجتماعی دارند و بسیاری از پدیده های جامعه شناسی تاریخی پزشکی را می توان با روش وابستگی مسیر به نحوی مناسب تبیین کرد. هدف اصلی این مقاله آن است که تحلیل وابستگی مسیر را به عنوان یک روش موثر در پژوهش جامعه شناسی تاریخی پزشکی بسط دهد. در این مطالعه ، با یک روش تحلیل مفهومی- مقایسه ای، برای مطالعه جزئیات کامل موارد پزشکی، یافته های زمینه مفاهیم با مستندات خرده موارد مطالعه مقایسه شده است . یافته ها نشان می دهد در چارچوب وابستگی مسیر دو نوع اصلی توالی بررسی می شود. نوع نخست ، تحلیل وابستگی مسیر توالی خود تقویت کننده است . توالی هایی که ابتدا شکل می گیرند و سپس یک الگوی نهادی پزشکی را بازتولید می کنند. دومین نوع تحلیل وابستگی مسیر، بررسی توالی واکنشی است . در وابستگی مسیر، حلقه نهایی مورد توجه ویژه پژوهشگر است و به عنوان نتیجه تلقی می شود. مطالعات وابستگی مسیر بر مواردی انحرافی پزشکی نیز تاکید دارد. جهت گیری های تاریخی در کلیه جنبه های کار جامعه شناسی رو به پیشرفت است اما در هیچ موردی لزوما جهت گیری منحصر به فردی وجود ندارد. تحلیل وابستگی مسیر نیز ذاتا خوب یا بد نیست
بلکه تنها یک روش بالقوه مطالعه در پژوهش جامعه شناسی تاریخی پزشکی است و از
آن می توان به عنوان یک پارادایم تاریخی دانش پزشکی یاد نمود.
خلاصه ماشینی:
"هدف فلسفۀ انتقادی تاریخ ، این است که ماهیت پژوهش تاریخی را آشکار کند، یعنی با مشخص کردن جایگاه آن در نقشه معرفت و پیش فرض های اساسی، مفاهیم نظام دهنده و روش پژوهش آن را روشن کرده و مورد بررسی قرار دهد (نوذری، ١٣٨٧: ١٥-٦٢).
نظام های پیشامدرن پزشکی شخص نگر و طبیعت نگر – آسیب شناسی هومورال ٤، پزشکی آیورودیک ٥ و طب سوزنی ٦ - (مورگان و دیگران ، ١٩٨٥) و نظام های مراقبت سلامتی در جهان - نظام مراقبت ملی، نظام مراقبت غیرمتمرکز، نظام مراقبت سوسیالیستی و نطام مراقبت ترکیبی – که منعکس کننده تاریخ و فلسفه سیاسی حاکم بر آن کشور است (آرمسترانگ و توکل ، ١٣٨٧: ٢٥٠؛ مسعودنیا، ١٣٨٩: ٦٢٥-٦٨٢) و به گفته لایت ، هر جامعه ای بر اساس شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و پیشینه تاریخی خود از قالب ویژه ای از آن برای ارائه مراقبت سلامت به شهروندان بهره می برد (لایت ، ٢٠٠٨) از موضوعات مناسب برای تحلیل وابستگی مسیر است .
تاریخ پزشکی کمتر از هر علم دیگری می تواند فقدان روش تحلیل وابستگی را تحمل کند زیرا مواد این علم در دسترس همگان قرار دارد و همین امر سبب شده است تا هیچ دانش دیگری به اندازه جامعه شناسی تاریخی پزشکی از کار اهل تفنن آسیب نبیند.
Punctuated equilibrium and path dependency in coexistence: The Israeli health system and theories of change, Journal of Health Politics, Policy and Law 35 (4): 595–614.
Strategies of causal assessment, In Comparative historical analysis in the social sciences edited by James Mahoney and Dietrich Rueschemeyer, Cambridge: Cambridge University Press."