چکیده:
میشل فوکو که به دلیل رویکرد بدیع و انتقادیاش تاثیرات قابل توجهی در جامعه - شناسی، تاریخ ، فلسفه و فلسفه سیاسی از خود به جا گذاشته است تحت تاثیر اندیشه نیچه و متفکرانی چون جرج کانگلیم و گاستون باشلار نگاه ویژه ای به تاریخ دارد که با رویکرد رایج به تاریخ تفاوت های بنیادین دارد. اندیشه فوکو و آثار او را به دو دوره دیرینه شناسی و تبارشناسی تقسیم کرده اند. علیرغم تفاوت هایی که این دو دوره در آثار و افکار فوکو دارند، مفروضات بنیادین تفکر فوکو در این دو دوره یکسان باقی می - مانند. یکی از مهم ترین آثاری که فوکو در دوران دیرینه شناسی به رشته تحریر درآورده است کتابی با نام تولد درمانگاه است . تولد درمانگاه امکان بازنویسی تاریخ پزشکی و رابطه بیمار و پزشک را فراهم میکند. فوکو در این کتاب عملکرد دانش پزشکی در دوره های مختلف را تشریح میکند و نادرستی رویکرد خطی به تاریخ و رویکرد انباشتی به علم را نشان میدهد. این مقاله پس از معرفی روش دیرینه شناسی به ایده های اصلی کتاب تولد درمانگاه می پردازد
خلاصه ماشینی:
"دیرینه شناسی به دنبال بررسی توالی تجربی اتفاقات و رویدادها و یا کشف قواعد استعلایی تاریخ که بناست شرایط امکان هر تغییری را تعیین کند نیست و صرفا در پی این است که با تأکید بر فعلیت و صورت بندیهای گفتمانی موجود، چگونگی شکل گیری روابطی را که خصلت تاریخی و زمان مند و مشروط آنها را آشکار میسازد روشن سازد و نشان دهد که چگونگی یکی جایش را به دیگری میدهد.
فوکو به دنبال ایجاد تمایز است و برای پیریزی آنها به عنوان موضوعات تحلیلش نیازی به این ندارد که خاطره ای از حقیقت یا بنیان اولیه را احیا کند (فارل ، ٢٠٠٥) و البته به خاطر تأکیدش بر تعیین قواعد تغییر نظم های گفتمانی موجود و نه ممکن ، فاصله اش را از ساخت گرایی نیز حفظ میکند.
یکی از مسایلی که روش تحلیل گفتمان باید در مورد آن موضع گیری کند نسبت بین امر گفتمانی و امر غیر گفتمانی است ؛ آیا گفتمان از امور غیرگفتمانی نیز تأثیر می - پذیرد و یا میتواند مستقل از امور غیرگفتمانی به صورت بندی خود بپردازد؟ به تعبیر دریفوس و رابینو، فوکو پس از نوشتن تاریخ جنون باید در این مورد تصمیم میگرفت تا آثار بعدیاش را بر اساس همین تصمیم گیری بنویسد و با نوشتن کتاب تولد درمانگاه نشان داد که راه دوم را برگزیده است .
فوکو متاثر از ایده های گاستون باشلار و جرج کانگلیم مبنی بر عدم استمرار تاریخی و نقد پیشرفت گرایی در تاریخ و علم ، از روش دیرینه شناسی استفاده میکند که شیوه ای است برای آشکار کردن لایه های گفتمانی که در شکل گیری اقتدار پزشکی مدرن پنهان هستند."