چکیده:
فشردگی ترافیک در شهرهای بزرگ، نیاز بیش از پیش به استفاده از قطار شهری را سبب شده است. حرکت قطار بر روی ریل سبب ایجاد صدا و ارتعاشات میشود. صدا و ارتعاشات منتشرشده در محیط منتشره میتواند به مردم و ساختمانهای محدوده آسیب برساند. در این مقاله اثر ارتعاشات ناشی از حرکت قطارهای مترو بر سردرب تاریخی مدرسه غیاثیه قم بررسی شده است. در این راستا، ابتدا با توجه به موقعیت این بنا نسبت به خط مترو، سرعت ذرهای زمینمکان بنا محاسبه شده، سپس با مقایسه این سرعت با حداکثر سرعت ذرهای مورد پذیرش آییننامه FTA-VA-90-1003-06، و سایر منابع معتبر، اثر ارتعاشات بر آن مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج حاصل از این بررسیها نشان داد که عبور قطار شهری قم از مجاورت مدرسه غیاثیه، اثر مخربی بر این سازه ندارد. با این حال در ادامه ،راهکارهای لازم برای کاهش اثرات مخرب احتمالی بر این بنای تاریخی، که عبارتند از کاهش سرعت حرکت قطار در محدوده سازه مورد بحث و نیز کاهش انتقال ارتعاش ایجادشده از ریل به بستر با استفاده از روشهای مختلف، ارائه شده است
خلاصه ماشینی:
با این حال در ادامه ،راهکارهای لازم برای کاهش اثرات مخرب احتمالی بر این بنای تاریخی، که عبارتند از کاهش سرعت حرکت قطار در محدوده سازه مورد بحث و نیز کاهش انتقال ارتعاش ایجادشده از ریل به بستر با استفاده از روشهای مختلف، ارائه شده است .
در این پژوهش بر مبنای اطلاعات موجود درباره موقعیت و زمینشناسی محل و با توجه به بررسی پروژههای مشابه، اثر ارتعاشات ناشی از عبور قطار متروی شهر قم بر ساختمانهای اطراف به ویژه بنای تاریخی سر درب مدرسه غیاثیه مورد بررسی قرار میگیرد.
نمودار تغییرمکان زمین در فاصلههای مختلف از ریل برای این پروفیل تحت اثر ارتعاشات ناشی از قطار سریعالسیر با سرعت 100 متر برثانیه، در شکل (2) نشان داده شده است.
در شکل (4) نمودار سرعت بیشینه زمین ناشی از حرکت قطار با سرعت 100 متر بر ثانیه، برای خاک پروفیل 3 نشان داده شده است.
در شکل (5)، شتاب زمین ناشی از حرکت قطار با سرعت 80 متر بر ثانیه برای این خاک نشان داده شده است.
با توجه به دادههای ارائهشده در جدول (1)، که در آن، حریم ایمن سرعت بیشینه زمین برای ساختمانهای در معرض ارتعاش قطار آورده شده است، مشاهده میشود که حتی ساختمانهای بتنی و فلزی دارای طراحی و ساخت بر مبنای اصول مهندسی نیز در فاصله 50 متری از مسیر قطار سریعالسیر سایت مزبور در معرض خطر قرار دارند.