چکیده:
توسعه فناوری اطلاعات به عنوان یکی از معیارهای اساسی پیشرفت و توسعه یافتگی در کشورها بشمار می آید. دستیابی به توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیازمند عوامل مختلفی میباشد که یکی از مهمترین این عوامل توسعه زیرساخت ها و سرویسهای ICT در کشور می باشد که دستیابی به این هدف نیازمند ارزیابی دقیق وضع موجود و مقایسه آن با وضع مطلوب می باشد. یکی از بهترین روش های دستیابی به چنین هدفی انجام برنامه ریزی راهبردی می باشد که از طریق شناسایی نقاط قوت، ضعف، تهدیدات و فرصتهای توسعه سرویسها و زیرساختهای ICT امکانپذیر می باشد. در این راستا در مطالعه حاضر با استفاده از روش شناسی توصیفی- تحلیلی سعی شده تا با محاسبه مدل SWOT برای استان های نمونه(کرمانشاه، سمنان، آذربایجان شرقی و فارس) و با نظرخواهی چند سطحی از 30 نفر کارشناس خبره در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در هر یک از استان ها به بررسی وضع موجود در استان ها پرداخته شود. در نهایت محاسبه داده های به دست آمده حاصل از نتایج کارشناسی در مجموع میانگین چهار استان نیز راهبرد تهاجمی به عنوان راهبرد کانونی مورد توجه قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که در سه استان سمنان، آذربایجان شرقی و فارس فاصلهای با وضع مطلوب مشاهده نمیگردد و تنها در استان کرمانشاه فاصله اندکی در این زمینه با شاخص مطلوب که استقرار در راهبرد کانونی تهاجی میباشد، وجود دارد که با انجام برنامهریزی های عملیاتی در زمینه کاهش تهدیدها و تبدیل ضعف ها به قوت ها در سطح استانی این نیز برطرف خواهد شد. لذا در کل شکاف زیادی را نمی توان به لحاظ آمایش اقتصادی در زمینه توسعه زیرساخت ها و سرویس های ICT در سطح کشور مشاهده کرد که میتوان گفت این نتیجه در بین سایر بخش های اقتصادی نیز صادق میباشد.
خلاصه ماشینی:
از عمده مقالات و پژوهش های انجام شده در حوزه برنامه ریزی راهبردی می توان به تحقیقات «گیانک » و همکاران ١(٢٠٠٣) در بانک جهانی در تحقیقی تحت عنوان «تاثیرفناوری اطلاعات و ارتباطات در رشد اقتصادی»، به این نتیجه رسیده اند که پیشرفتهای فناوری، رقابت بیش تر، و کم کردن محدودیتهای تجاری باعث کاهش قیمت کالاها و خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات شده است که این امر به نوبه خود انگیزه ای قوی برای جایگزینی سایر اشکال سرمایه و نیروی کار با تجهیزات فناوری اطلاعات و ارتباطات به وجود آورده است .
البته سند توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات ملی در طی سالهای گذشته در حوزه فناوری اطلاعات تدوین شده است ، لیکن این سند، بسیار جامع بوده و به نقاط قوت و ضعف ، فرصت ها و تهدیدهای موجود با رویکرد آمایشی برای هر استان به صورت اختصاصی توجه نداشته و به جز ارایه کلیات در سطح ملی، از قابلیت اجرایی بالایی برخوردار نیست و بیشتر جهت گیریها و چشم انداز کلی کشور در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات را نشان می دهد.
در مرحله دوم با توجه به نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدیدهای فناوری اطلاعات ، ماتریس SWOT تشکیل شده و استراتژی های هر استان تدوین گردیده و در نهایت ، با استفاده از ماتریس کمی برنامه ریزی راهبردی به اولویت بندی استراتژیها پرداخته است .
در واقع نتایج نشان میدهد که در سطح استان های چهارگانه نیز برای موفقیت عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات و اثرگذاری بیش تر این حوزه نیاز به اتخاذ راهبرد تهاجمی/ رقابتی و گزینه های طراحی شده در آن با توجه به نقاط قوت ، ضعف ، فرصت و تهدیدهای موجود می باشد.