چکیده:
مستندنگاری میراث ارزشمند معماری به معنای جمع آوری و طبقه بندی مدارک مرتبط با این آثار، گام اول در تدارک مواد خام تولید دانش در این حوزه است که هم در آموزش معماران مفید بوده و هم برای نهادهای متولی مستندنگاری، همچون سازمان میراث فرهنگی یا شهرداری کاربرد دارد. این کار مستلزم صرف منابع مالی، انسانی و تجهیزاتی فراوان است که به دلیل محدودیت های معمول، یا امکان پذیر نیست یا با سرعت کم و کیفیت پایین انجام می شود. از سویی در دانشکده های معماری، یادگیری معماری در بسیاری از درس ها، از طریق بررسی نمونه آثار ارزشمند انجام می شود که خود نیازمند تهی مستندات این بناها توسط دانشجو و با هدایت استاد است. به نظر می رسد بتوان ظرفیت های آموزش معماری را در جهت نیاز نهادهای مذکور شکوفا کرد تا این کار با کیفیتی مناسب تر و هزینه ای کمتر انجام شود. متن پیش رو، حاصل تحقیقی با هدف امکان سنجی مستندنگاری میراث معماری ایران با بهره گیری از ظرفیت های آموزشی و پژوهشی دانشکده های معماری است. در این جستار ابتدا چیستی، چرایی و چگونگی مستندنگاری پرداخته و با بهره گیری از اندیشه های پژوهشگران یا نهادهای مرتبط، چهارچوب مفهومی موضوع تبیین شده است. سپس ضمن بررسی درس های معماری (دورۀ کارشناسی و کارشناسی ارشد) ظرفیتهای هریک در مستندنگاری بررسی رابطۀ این دو مشخص شده و به عنوان نتیجه، راهکارهایی برای نیل به هدف مذکور، به همراه مسیر عملیاتی تحقق این هدف ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
نگارنده در دورة مسئوليت خويش در «مرکز اسناد معماري دانشکدة معماري و هنـر دانشگاه کاشان »١٢، پس از بررسي مستندات موجود از يک سو و فقدان يا نقصـان برخـي از آن ها در مرکز اسناد سازمان هاي مرتبط منطقه ، همچون ميراث فرهنگي يا شـهرداري از ديگر سو، اين دغدغه را يافت که ميتوان و بلکه ضرورت دارد که ظرفيت هـاي بـالقوه دانشکده را در جهت خدمت به شهر به کار گرفت .
اين تحقيق در قالب يک «طرح پژوهشي» با ايـن پرسش آغاز شد که چگونه ميتوان ظرفيت هاي آموزشي و پژوهشـي درس هـاي رشـته معماري را در جهت مستندنگاري ميراث معماري شکوفا کرد؟ در ادامه پس از معرفي مسير و روش تحقيق و مروري بر پيشـينۀ تحقيقـات مـرتبط ، ابتدا «چيستي، چرايي و چگونگي مستندنگاري» تبيين شده و سپس ظرفيت هاي آموزش معماري براي انجام اين کار بررسي ميشود و به عنوان نمونه اي از کـاربرد ايـن پيشـنهاد، ظرفيت هاي بالقوة مسـتندنگاري ميـراث معمـاري شـهر کاشـان در دو مقيـاس بررسـي ميشود و در پايان پيشنهادهايي براي تغيير در درس هاي مرتبط و روابـط درس هـا ارائـه ميشود و بالاخره نقشه راه تحقق هدف در قالب يک نمودار ترسيم ميگردد.
مسير تحقيق و روش انجام آن پيرو پرسش تحقيق ، براي انتخاب مسير و روش تحقيق ، ابتدا دو حـوزه مشـخص شـد: يکي جست وجوي اسـتانداردها و قواعـد مسـتندنگاري و دوم شناسـايي ظرفيـت هـاي / آموزش معماري؛ در بخش اول با مراجعه به منابع بين المللي همچون ايکوموس ، يا منابع مستندنگاري ميراث ملي همچون مراجعه به نهادها يا پژوهشگراني که در زمينۀ مستندنگاري کار کرده انـد، بـا معماري با بهره گيري روش مطالعۀ آثار يا مصاحبۀ حضوري، تلاش شد از تجربيات ايشان چهـارچوبي بـراي از ظرفيت هاي...