چکیده:
یکی از نگرانی های خانواده هـا در خصـوص افـزایش موالیـد، پـایین آمـدن پیشـرفت تحصـیلی فرزندانشان است . این نگرانی مبتنی بر فرضیه ای غالب است که فرزند بیشتر، موفقیت تحصـیلی آنها را کاهش می دهـد. در ایـن مقالـه تـلاش شـده از طریـق فراتحلیـل مطالعـات تجربـی در کشورهای گوناگون ، فرضیه غالب را به چالش کشیده و امکان طرح فرضیه یا فرضیه های رقیـب در خصوص رابطه بعد خانوار و موفقیت تحصیلی فرزندان را مطرح کند. نتیجه نشـان مـی دهـد: برخی مطالعات با تبعیت از نظریه هایی مانند مدل رقیق شدگی منابع و مدل تلاقی ، به این نتیجـه رسیده اند که این دو رابطه منفی دارند. اما این تحقیقات توسط دیگران چون اللوید و کلی به نقـد کشیده شده و آنها نشان داده اند که رابطه معنادار میان بعـد خـانوار و موفقیـت تحصـیلی وجـود ندارد. از نظر معتقدان به رابطه منفی ، اندازه خانوار از طریق متغیرهای واسط بر موفقیت تحصیلی اثر می گذارد و اگر تحت شرایطی با افزایش تعداد فرزندان ، متغیرهای واسط طور دیگـری رفتـار کنند، شاهد افت موفقیت تحصیلی فرزندان نخواهیم بود. از این رو فرضیه غالب در اغلب شرایط و محیط ها اعتبار خود را از دست می دهد و جای خود را به فرضیه های رقیب می دهد.
خلاصه ماشینی:
هدف تحقیق آن است که با به چالش کشیدن فرضیه غالب ، امکـان و احتمـال فرضـیه معکوس را مطرح کند و این پرسش را بپرسد کـه آیـا ممکـن اسـت در واقعیـت ، فرزنـدان بیشتر بر موفقیت تحصیلی تأثیر مثبت بگذارد و یا حداقل آنکه بعد خانوار بـه خـودی خـود تأثیری بر موفقیت تحصیلی فرزندان ندارد، بلکه رابطه مثبت یا منفی به شـرایط و متغیرهـای دیگر بستگی داشته باشد.
رابطه منفی موفقیت تحصیلی و بعد خانوار مسئله تأثیر تعداد فرزندان بر کیفیت تحصـیل آنهـا از سـوی اقتصـاددانان و بـا عنـوان کلـی «کمیت و کیفیت فرزندان »١ مورد مطالعه قرار گرفته شده است .
2 مدل تلاقی ریشه در روان شناسی دارد و این بحث را طرح می کنـد کـه عـاملی کـه موجـب می شود در خانواده های بزرگ ، موفقیت تحصیلی فرزندان پایین بیاید آن است که خـانواده بزرگ به لحـاظ فکـری محیطـی بـا سـطح پـایین تـر را فـراهم مـی کننـد.
با وجود آنکه مطالعات تجربی مختلفی رابطه منفی میان موفقیت تحصـیلی فرزنـدان و بعد خانوار را به میزان ضعیف یا قوی نشان داده اند، مطالعات دیگر، بـه ویـژه در کشـورها و محیط های مختلف نتایج این تحقیقات را به چالش کشیده اند.
"Family Size and Child Welfare in an Urban Slum: Some Disadvantages of Being Poor but Modern", Fertility, Family Size and Structure, New York: Population - عوامل سطح کلان : تأثیر منفی نرخ زاد و ولد بر میزان سرمایه گـذاری بـرای فرزنـد، امر جهان شمولی نیست ، بلکه در بسیار کشورها و جوامع ایـن موضـوع مشـاهده نمـی شـود.
Family Size and Educational Attainment in Kenya Population and Development Review Vol. 10, No. 4: 647-660 .