چکیده:
موضوع مورد بحث این مقاله عبارت است از بررسی و تحلیل عوامل موثر در مبلغی که بیمه گذار در پی وقوع حادثه موضوع قرارداد، مستحق به دریافت از بیمه گر است . در همین راستا خواهیم دید که سه عامل در تعیین این مبلغ موثر است ، نخست میزان خسارت وارد شده به بیمه گذار، دوم سقف تعهد بیمه گر در مقابل بیمه گذار و سوم نیز توافقات قراردادی موجود میان بیمه گر و بیمه گذار، مبنی بر پرداخت مبلغی کمتر از خسارات وارده توسط بیمه گر.
خلاصه ماشینی:
"در انگلستان ، اغلب بیمه نامه ها حاوی شرطی است موسوم به شرط مشارکت (Contribution clause) که به موجب آن چنانچه در زمان وقوع حادثه موضوع قرارداد، مال مورد بیمه ، موضوع قرارداد یا قراردادهای دیگری نیز قرار گرفته باشد، تعهد بیمه گر محدود به نسبت سهم بیمه گر از خسارت در مقایسه با دیگر بیمه گران خواهد بود.
بنابراین ، چنانچه مالی به ارزش ده میلیون ریال تا سقف هشت میلیون ریال بیمه خسارت گردد و بعد بابت ده میلیوت ریال دیگر بیمه آتش سوزی، در صورت تلف کلی مال در اثر حادثه ای که در هر دو بیمه نامه پیش بینی شده است ، بیمه گر آتش سوزی تنها نسبت به مازاد ارزش مال یعنی دو میلیون ریال مسئول می باشد.
البته ممکن است بیمه گر در مقابل دریافت حق بیمه اضافی، شرط فرانشیز مطلق را از بیمه نامه حذف نماید (Jacob,1974 , p 159) در حقوق ایران ، شروط فرانشیز به شروطی اطلاق می گردد که مطابق آن بیمه گر در صد معینی از خسارت وارده به بیمه گذار یا شخص ثالث را کاهش داده و باقی مبلغ را به ایشان پرداخت می نماید.
در صورتی سقف تعهد بیمه گر بیش از خسارت وارد بر بیمه گذار در فرض تلف کلی مال موضوع بیمه باشد، اگر این اتفاق در قرارداد واحدی رخ داده و یکی از طرفین در خصوص آن قصد تقلب داشته باشند، قرارداد باطل خواهد بود و چنانچه این امر به موجب قراردادهایی متعدد واقع شود، مسئولیت پرداخت خسارت بین تمامی بیمه گران ، صرف نظر از تقدم و تاخر زمان انعقاد قراردادها، تقسیم خواهد شد."