چکیده:
هدف این پژوهش ، ارائه پاره ای از توانمندی های آثار تربیتی فرهنگ انتظار در پاسخ به چالش های جدید خانواده است . سوالات اصلی پژوهش عبارتند از: تربیت اسلامی در عصر غیبت ، از چه واقعیت ها و ظرفیت هایی برخوردار است ؟چالش های جدید نهاد خانواده در عصر حاضر کدامند؟ آثار تربیتی انتظار چه تاثیری بر چالش های جدید خانواده دارد؟ روش پژوهش در این مقاله ، توصیفی ، اسنادی و تحلیلی است . ابتدا موارد ناظر به واقعیات تربیت اسلامی در عصر غیبت با مراجعه به منابع مستند، توصیف می شود و پس از آن ، چالش های جدید نهاد خانواده به شیوه اسنادی و از طریق پژوهش های انجام شده ، طبقه بندی می گردد و در بخش بعدی آثار تربیتی انتظار از طریق واکاوی برخی روایات تبیین شده ، با تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش ، آثار تربیتی انتظار به منزله عوامل بازدارنده خانواده از چالش های جدی و جدید ارائه می شود. برخی یافته های پژوهش عبارتند از مهم ترین آثار تربیتی انتظار در مفاهیمی مانند «باور به هدفداری جهان »، «حاکمیت تقوی بر جامعه »، «معیت علم و عمل متربی »، «حضور خانواده در متن تربیت » و «معناداری زندگی » قابل ارائه است و خانواده مانند یک سازمان زنده و پویا اگر متاثر از فرهنگ انتظار باشد، در معرض تحولات و دگرگونی های مثبتی قرار می گیرد مانند داد و ستد عاطفی عمیق ، الگوسازی ، فضاسازی تربیتی ، تفاهم پایدار، مداومت بر نیایش ، تمهید سلامت اخلاقی جامعه ، سازواری با هدف آفرینش ، و . . . . التزام به هر یک از این تحولات ، شرایطی را برای متربی مهیا می کند که از بروز چالش های جدی در خانواده ، ممانعت به عمل می آورد.
خلاصه ماشینی:
برخی یافته های پژوهش عبارتند از مهم ترین آثار تربیتی انتظار در مفاهیمی مانند «باور به هدفداری جهان »، «حاکمیت تقوی بر جامعه »، «معیت علم و عمل متربی »، «حضور خانواده در متن تربیت » و «معناداری زندگی » قابل ارائه است و خانواده مانند یک سازمان زنده و پویا اگر متأثر از فرهنگ انتظار باشد، در معرض تحولات و دگرگونی های مثبتی قرار می گیرد مانند داد و ستد عاطفی عمیق ، الگوسازی ، فضاسازی تربیتی ، تفاهم پایدار، مداومت بر نیایش ، تمهید سلامت اخلاقی جامعه ، سازواری با هدف آفرینش ، و .
نویسنده در این راستا با طرح پیشینه پژوهش ، واقعیات تربیت اسلامی در رابطه میان امام و منتظران مطرح می کند، برخی چالش های جدی خانواده ها و نسل جوان را از حیث تربیتی و اخلاقی به تصویر می کشد و به کارکردهای مورد انتظار خانواده نیز اشاره می کند.
با تأکید زیادی که در زمینه انتظار فرج در دوران غیبت به عمل آمده و پاداش های فراوانی برای آن منظور شده است ٣ (موسوی اصفهانی ، ١٣٧٢، ج ١، ص ٥)، این آثار و پیامدها از حیث تربیتی و روان شناختی ، آنچنان که شایسته این موضوع باشد، مورد توجه قرار نگرفته است ؛ به ویژه آثار تربیتی انتظار بر فرد، خانواده و جامعه به طور تفکیک شده ، موضوع پژوهش های پیشین نبوده است ؛ علاوه بر این ، بخشی از خانواده ها و قشرهای اجتماعی به لحاظ فقدان آگاهی از وظایف و مسؤولیت های دوران غیبت ، با چالش هایی در زمینه ارتباط با فرزندان و جوانان مواجهند و راهی برای خروج از تنگناهای موجود نمی یابند.