چکیده:
هدف:این مطالعه به منظور پیش بینی گرایش به اعتیاد براساس مدل فرایند و محتوای خانواده انجام شد.روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی دانشآموزان مقطع متوسطه شهرکرج در سال تحصیلی 92-91 بودند که 410 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه های آمادگی به اعتیاد (زرگر، 1385)، فرایندخانواده (سامانی، 1387) و محتوای خانواده (سامانی، 1387) بود.یافته ها: نتایج نشان داد که بین متغیرهای پیش بین و متغیر ملاک همبستگی منفی وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که مدل فرایند و محتوای خانواده توان پیش بینی گرایش به اعتیاد را دارد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق دارای تلویحات کاربردی فراوان است.
Objective: This study was an attempt to predict addiction potential based on family process and content model in high school students.
Method: The research method in this study was a descriptive-correlational one. All the high school students of Karaj city in the academic year 2012-2013 constituted the statistical population of the study. From this population، the number of 410 participants was selected through random cluster sampling. The research instruments here included Addiction Potential Scale (Zargar، 2006)، Family Process Scale (Samani، 2007) and Family Content Scale (Samani، 2007).
Results: The results showed that there was a significant negative correlation between the predictor variables and criterion variable. In addition، the results of regression analysis showed that the family process and content model can predict addiction potential.
Conclusion: The research results have several applied implications.
خلاصه ماشینی:
"استادیار گروه روان شناسی دانشگاه هرمزگان ، بندرعباس ، ایران مقدمه اعتیاد و سوءمصرف مواد یکی از جدیترین معضلات بشـری در سـال هـای اخیـر و یکـی از پیچیده ترین پدیده های انسانی است که به عنوان الگوی غیرانطباقی مصرف مواد منجر به بـروز مشکلات مکرر شغلی، اجتماعی و قانونی میگردد (براتی، وردی پـور و جلیلیـان ، ١٣٩٠).
در این مدل فرآیندهای خانواده عبارتنـد از مجموعه ای از کنش ها٨ که هر خانواده بـرای انطبـاق و سـازگاری بـا شـرایط جدیـد از آن هـا استفاده میکند (سامانی و صادق زاده ، ١٣٨٦) و شامل مواردی نظیر سبک هـا و مهـارت هـای ارتبــاطی ٩، راهبردهــای مقابلــه ١٠، مهــارت در تصــمیم گیــری و حــل مســئله ١١، انســجام و انعطاف پذیری ١٢ و جهت گیری مذهبی ١٣ است (سـامانی، ٢٠١١؛ بـه نقـل از زرگـر، محمـدی بهرام آبادی و بساک نژاد، ١٣٩١).
در رابطه با نقش خانواده در گرایش به اعتیاد پژوهش هـا نشان داده اند که برخی مؤلفه های مربـوط بـه خـانواده بـه ویـژه کنتـرل و حمایـت والـدینی بـا احتمال سوءمصرف مواد در نوجوانان مرتبط است (کامپفر و فاولر١، ٢٠٠٧؛ سـیفی گنـدمانی، صفاری نیا و کلانتری میبدی، ١٣٩١).
در تأیید این یافتـه هـا پـژوهش مـاثرن و تومـاس ١ (٢٠٠١)، وایت ٢ (٢٠٠٠)، صمدی راد (١٣٨١) و بهمنش (١٣٨٨) نشان دادند کـه بـین بـیثبـاتی محـیط خانواده به عنوان مؤلفه های محتوای خانواده با تمایـل بـه اعتیـاد رابطـه معنـاداری وجـود دارد.
استنگر و همکاران (٢٠٠٢) به این یافتـه رسـیدند کـه مـواردی از فراینـدهای خانواده نظیر روابط خانوادگی و روش های حل مسئله ، عامل پیش بینی کننده نیرومندی بـرای مشکلات ارتباطی و وابستگی به مواد در نوجوانان است ."