چکیده:
شرایط درحال تغییر جهان در عرصه بین الملل و چالش های ناشی از آن و نیز نیاز روزافزون به همراهی و هماهنگ نمودن دیدگاه ها، اهداف، اولویت ها و برنامه های کاری سازمان جهانی گمرک و کشورهای عضو آن سازمان، گمرکات جهان را موظف کرده تا اقدام به اعمال مجموعه ای از مقررات و سیاست های تجاری اقتصادی، صنعتی، امنیتی و بهداشتی نمایند. گمرک بعنوان مرزبان اقتصادی کلیدی مؤثر و مهم در زنجیره تجارت بین الملل، سرمایه گذاری های بخش خصوصی و رقابت بین المللی گسترده جهت جلب سرمایه های خارجی، گسترش روزافزون موافقت نامه های تجاری منطقه ای و بالاخره استفاده رو به تزاید از آخرین دست آوردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، همه و همه در تغییر نقش و ماهیت عملکرد وظایف نوین گمرکان تأثیر قابل توجه ای داشته است. برای دستیابی به این اهداف باید در ابعاد مختلف نظیر شیوه ای مدیریت، قوانین و مقررات، منابع انسانی، فرایندها و رویه های گمرکی تغییراتی ایجاد و شیوه ها و رویکردهای نوین و مدرنی را برای انجام تشریفات گمرکی اجرایی کنیم. لذا استاندارد سازی رویه های گمرکی با تأکید کنوانسیون تجدیدنظر شده کیوتو یکی از عوامل ساختاری گمرک نوین است که اجرای آن نیاز به فراهم نمودن بستر مناسب را دارد. هدف این پژوهش در راستای تأمین این شرایط، موانع اجرای استانداردهای مذکور را شناسایی و اولویت بندی می کند. بدین منظور برای بررسی و شناسایی موانع و مشکلات از روش میدانی با انجام مصاحبه و توزیع پرسشنامه و جهت رتبه بندی چالش ها از طریق مقایسات زوجی (مهرگان، 1386، ص 25) به دنبال مصاحبه با خبرگان و تجزیه و تحلیل داده ها در 6 گروه اصلی و 27 گروه فرعی، اقدام گردید و مشخص شد که میزان اهمیت چالش های اصلی و زیرمجموعه های آنها متفاوت است. همچینن در این راستا جهت تبیین موضوع سه مدل مفهومی توسط محقق ترسیم شد که مدل اولی نشان دهنده اثرات اجرای استانداردهای کنوانسیون کیوتو تجدیدنظر شده و دومی مدل پیشنهادی از نظر خبرگان در راستای نتایج حاصل از رتبه بندی چالش ها و رفع آنها بوده است و سومین مدل، مدل نهایی تحقیق است، که رتبه بندی چالش ها را نشان می دهد.
خلاصه ماشینی:
"مرحله ششم: در این مرحله محقق مجموعه ای از تم های نهایی و زیر مجموعه های هر تم را به شرح ذیل ارائه داده است: 1- چالش های حوزه منابع انسانی: -کمبود شدید نیروی انسانی - عدم اصلاح ساختار سازمانی متناسب با تغییرات و تحولات صورت پذیرفته - مشکلات مربوط به انگیزش کارکنان از جمله نظام پرداخت - عدم استفاده صحیح از فنون مدیریت خطر - پایین بودن سطح آموزش کارکنان - فساد اداری 2- چالش های فناوری اطلاعات و ارتباطات: - عدم تجهیز مبادی ورودی و خروجی به تجهیزات و ابزارهای کنترلی پیشرفته علیرغم افزایش حجم مبادلات - استفاده از سیستم دستی سنتی (مبتنی بر کاغذ ) 3- چالش های حوزه فرآیند های اجرایی موجود در جهت رعایت برخی استانداردهای بین المللی و معاهده نامه ها: - عدم استفاده از کنوانسیون و استانداردهای بین المللی امنیتی – تسهیلاتی از جمله کنوانسیون کیوتوی تجدید نظر شده 4- چالش تامین منابع مالی جهت اجرای برنامه ها و پروژه ها 5- چالش مقررات و ضوابط: - مشکل مربوط به تعیین ارزش کالاها - تنوع زیاد در ماخذ تعرفه کالاها - طولانی بودن زمان انجام تشریفات گمرکی کالاها -تعدد گمرکات در ایران و گسترش روزافزون آنها - وجود رویه های پیچیده اداری و تفسیر پذیری قوانین و رویه های گمرکی و باز بودن دست کارکنان در اتخاذ تصمیمات - تخصصی نبودن گمرکات کشور - طبقه بندی غیر واقعی کالاها در ردیف هایی با نرخ حقوق ورودی پایین تر با هدف انتفاع مالی و عدم پرداخت حقوق دولت - اسناد متعددی که در مبادی رسمی مرزی مورد نیاز می باشد 6- چالش های حوزه تعامل با سازمانهای همجوار و بین المللی: - تعدد مراجع و مراکز سیاستگذار در امور بازرگانی - گمرکی - عدم حضور موثر و فعال گمرک در عرصه سیاست گذاری های بخش های تجاری و بازرگانی - سازمان ملی استاندارد ایران - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - وزارت جهاد کشاورزی - سازمان انرژی اتمی ایران - سازمان بنادر و دریا نوردی - سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی - وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی - سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور - وزارت صنعت، معدن و تجارت سوال 2: رتبه بندی مشکلات و موانع اجرای استاندارد های رویه های صادرات و واردات با تاکید بر کنوانسیون تجدید نظر شده کیوتو چگونه می باشد؟ در این مطالعه به منظور تعیین میزان اهمیت هر یک از تم های استخراج شده و زیر مجموعه های هر یک از آنها، پرسشنامه مقایسات زوجی طراحی شد و با جمع آوری نظر خبرگان و استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی گروهی AHP رتبه و درجه اهمیت هر کدام از موارد تعیین گردید."