چکیده:
پیدایش تشیع به عنوان یک بخش تاریخی؛ پس از شهادت علی (ع ) درقالب قیام های متعدد با انگیزه های متفاوت بامحوریت امام که از منسوبین پیامبر وامامان اصلی بودند،به افتراق گرایید، زیرا درک صحیح ازنقش راستین امام نداشتند. امام جعفرصادق ابعاد فرهنگی وعلمی تشیع رابه بالاترین مرحله رساند. در بخش سیاسی، ولیعهدی امام رضا منجر به تضارب آراء گردید. نقش ایرانیان در قیام هایی مانندخوارج ، زیدیه ، اسماعیلیه موجب افتراق بین هرکدام گردید. در قرن دهم ؛ صفویه اولین حکومت مقتدر تشیع امامیه ودعوت کننده علمایی مانند «کرکی» از جبل عامل به داخل ایران بودند. اواخر قرن چهاردهم ه .ق . اهمیت ولایت فقیه که از قرن ٥ و ٦ درحوزه های درسی مورد بحث علما بود، جمهوری اسلامی ایران ولایت فقیه را منشا حاکمیت قرارداد. علمای شیعه دیدگاه های خود راهمواره به روز و بر پایه اعتدال نگه داشته و پاسخ گوی انحراف ، افراط و تفریط در میان فرق تشیع هستند و در جهت تنویر دیدگاه ها در مجامع جهانی تلاش می کنند. از این طریق به ستمدیدگان خاورمیانه برای تعیین حاکمیت خود اعتماد میدهند. خاورمیانه با آسیب های فرقه همچنان گرفتار است . یکی از دلایل وحدت در بین شیعیان می تواند تقویت ولایت فقیه باشد که با شرایط موجود درست مدیریت شود.
خلاصه ماشینی:
لذا پس از آخرین مراسم حج پیامبر که موسوم به «حجه الوداع » است ، حضرت محمد (ص ) وقتی مشاهده کرد که جایگاه علی (ع ) به عنوان یک محور عدالت و خردمندی و شعور بالای سیاسی - اجتماعی ،در حاکمیت ، فراگیر تر است واین تعبیر هم برای همه ء حاضران مشهود و معلوم بود، با توجه به اینکه در طول حکومت این تایید در بغض و خودخواهی ها در سایه سیاست پیامبر پنهان و مسکوت مانده بود، اما پیامبر از این فرصت استفاده بهینه را نمود.
«بطور نمونه ؛ یمن پیش از اسلام تحت سیطره ء ایرانیان بود باشکستن سد مآرب اوضاع کشاورزی یمن مورد انحطاط قرار گرفت و کشتار بین یهود ومسیحیان که در قرآن به «اصحاب الاخدود» مشهور است زمانی، پای امپراتوری روم را برای حمایت از مسیحیان وارد یمن کرده بود، در حالیکه مردم یمن غالبا عرب و ایرانی بودند و از طریق سیف بن ذی یزن از دربار خسرو انوشیروان تقاضای کمک کرد بسیاری شورشیان دیلمی که مزدکیان هم بودند از زندان به یمن رفتند و یمن تا سال ٥٧٠ میلادی به دست ایرانیان اداره می شد.
در همه ء این جریانات که درتشیع تفرقه پدید آمد، رد پای تفکر ایرانی هم دیده می شود، علت این رد پا این است که ایرانیان با پیشینه ء آشنایی با فلسفه ء ادیان ایرانی، یونانی آیین های مانوی و مزدک و زردشت و مسیحیت و یهودیت و نیز آثار تبعیض و تحقیری که به عنوان موالی توسط خلفای اموی وآل مروان و بعدها رفتارهایی که خلفای عباسی با خاندان ایرانی در دستگاه حکومت خود انجام دادند، لذا بخشی از ایرانیان را وادار کرد برای انتقام از خلفای اموی وعباسی در تقویت قیام ها برای خون خواهی و پاسخ به حس استقلال طلبی همراهی کنند.