چکیده:
این پژوهش با هدف مقایسه نمرات ارزشیابی کیفّیت تدریس توسط دانشجو، خودارزیـابی اسـتاد و انتظـار استاد از نمره ارزشیابی دانشجو در اساتید با کیفیت تدریس قوی و ضعیف انجام گرفته است . روش پژوهش توصیفی-مقایسه ای بوده و جامعه آماری پژوهش ، کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه بیرجند بود که توسـط دفتر نظارت و ارزیابی دانشگاه به دو گروه با کیفیت تدریس قوی و ضعیف تقسیم بندی شدند. نمونه تحقیق شامل ٦٥ عضو هیات علمی (گروه قوی ٣٧ و گروه ضعیف ٢٨) بود. برای جمع آوری اطلاعات، پرسشـنامه خودارزیابی استاد و انتظار استاد از نمرة ارزشیابی دانشجو برای دو درس انتخاب شده، توسط اساتید تکمیل شد. نتایج حاصل از این دو پرسش نامه به همراه نمرات ارزشیابی از کیفیت تدریس اساتید توسط دانشجویان که از سوی دفتر نظارت و ارزیابی دانشگاه جمع آوری شده بود، مورد مقایسه قرار گرفـت . بـرای تجزیـه و تحلیل دادهها از آزمون واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که میانگین کل و میانگین سه مولفه (توان علمی، رعایت مقررات آموزشی و شئون مدرسی استاد) از چهـار مولفـه ارزشـیابی کیفیـت تدریس توسط دانشجو از میانگین نمرات خودارزیابی استاد و انتظار وی از نمرة ارزشیابی دانشـجو بـه طـور معناداری بالاتر میباشد، اما مولفه روش تدریس با الگوی میانگین کل نمرات و سایر مولفه های ارزشیابی از کیفیت تدریس تفاوت معناداری داشت . در متغیر ارزشیابی توسط دانشجو میانگین نمـرات گـروه قـوی در همه دانشکدهها از میانگین نمرات گروه ضعیف بالاتر بود، اما در خودارزیابی استاد و انتظار اسـتاد از نمـرة ارزشیابی دانشجو میانگین نمرات گروه قوی در دانشکدههـای علـوم و مهندسـی بـالاتر از میـانگین نمـرات گروه ضعیف و در دانشکدههای ادبیات و کشاورزی میانگین نمرات گروه ضعیف بالاتر از میانگین نمرات گروه قوی بود.
خلاصه ماشینی:
عليرغم کاربرد فراوان آن، در مورد کارايي و اعتبار نتايج ارزشيابي از طريق نظرخواهي از دانشجويان پژوهش هاي انجام شده گوياي آن است کـه تقريبـاً نيمـي از اسـاتيد بـه ايـن روش در بهبـود کيفّيت تدريس نگرشي منفي دارند (رنجبر، وحيد شاهي و محمودي، ١٣٨٦) زيـرا اظهـار نظـر دانشـجويان 1Scriven 2Formative Evaluation 3Summative Evaluation 4External Evaluation 5Internal Evaluation 6Academic achievement tests 7Self-Evaluation درباره اساتيد ميتواند متأثر از عواملي چون عوامل اجرايي مربوط به تدريس ، ويژگيهاي درس، شخصّيت استاد، ويژگيهاي دانشجو، علاقه به موضوع درس (ادهمي، ريحاني، فتاحي و همکاران، ١٣٨٤) و احساس مسئولّيت کم (ضيايي، ميري، حاجيآبادي و همکاران، ١٣٨٥) باشد که با موضوع ارزشيابي چندان ارتباطي ندارد.
جدول شماره ٣: نتيجه آزمون مانوا مربوط به مقايسه ميانگين نمرات ارزشيابي دانشجو، خودارزيابي استاد و انتظار استاد از نمرة ارزشيابي دانشجو در بخش روش تدريس استاد متغير نام آزمون مقدار مقدار F درجه آزادي خطاي درجه آزادي سطح معناداري پيلارز 0/08 0/95 9 321 0/48 دانشکده ويلکس لامبدا 0/92 0/95 9 255/69 0/48 هاتلينک 0/08 0/95 9 311 0/48 رويز 0/07 2/49 3 107 0/07 پيلارز 0/38 21/20 3 105 ***0/001 کيفيت تدريس ويلکس لامبدا 0/62 21/20 3 105 ***0/001 استاد هاتلينک 0/61 21/20 3 105 ***0/001 رويز 0/61 21/20 3 105 ***0/001 تال کفت پيلارز 0/08 0/95 9 321 0/48 عم يي تدري استادو ويلکس لامبدا 0/92 0/95 9 255/69 0/48 س دانشکده هاتلينک 0/08 0/95 9 311 0/48 رويز 0/07 2/39 3 107 0/07 *p>0/05, **p>0/01, ***p>0/001 نتايج آزمون مانوا ارائه شده در جدول شـماره٣ در ارتبـاط بـا فرضـيۀ شـمارة دوم نشـان مـيدهـد: ١- بـين ارزشيابي از کيفّيت تدريس اساتيد در دانشکدههاي مختلف ، تفاوت معناداري وجود ندارد (٠٠٥<p).
نمودار شماره ٥: ميانگين نمرات ارزشيابي دانشجو، خودارزيابي استاد و انتظار استاد از نمرة ارزشيابي دانشجو گروه نمونه به تفکيک کيفّيت تدريس استاد و دانشکده در بخش شئون مدرسي استاد 19 16 ارزشيابي دانشجو خود ارزيابي 13 انتظار از ارزشيابي 10 7 کل مهندسي کشاورزي علوم ادبيات براي بررسي نرمال بودن از آزمون کولموگراف اسميرنوف استفاده شده است .