چکیده:
اقلیت های قومی، زبانی، مذهبی و نژادی مختلفی در ترکیه زندگی می کنند. یکی از این اقلیت ها قوم کرد است که به عنوان بزرگترین اقلیت قومی و زبانی این کشور با مبارزات و تلاش هایی که برای شناسایی رسمی و کسب حقوق خود طی دههها و سالیان اخیر داشته و هم اکنون نیز ادامه دارد، تبدیل به چالشی تاریخی، وجودی و حقوقی برای دولت ترکیه شده است. چالشی که دولت این کشور را مواجه با مشکلات و معضلات پیچیدهی سیاسی و امنیتی در داخل و فراتر از داخل نموده است. این مقاله تلاش خواهد کرد تا پس از نگاهی گذرا و اجمالی به ظرفیت های حقوقی و موضوعی حقوق بشر و بین الملل مرتبط با مقوله ی اقلیت ها، به بررسی حقوقی چالشی که در ترکیه به «مساله کرد» یا «واقیت کرد» از آن یاد می شود، بپردازد و از وضعیت حقوقی اقلیت کرد در آن کشور تصویری اولیه و البته تا حد امکان شفاف ارائه نماید. بدین منظور ابتدا با این پرسش ها مواجه می شویم که ؛ اسناد حقوق بین الملل بشر چه نوع حقوقی را برای اقلیت ها درنظر گرفته است؟ در این خصوص تامین و تضمین چه حقوقی را از دولت ها خواسته است؟ قانون اساسی دولت ترکیه نسبت به اقلیتهای قومی غیرترک چه نظری دارد؟ آیا این قانون موجودیت اقلیت های قومی، زبانی، نژادی و مذهبی را به رسمیت شناخته است؟ آیا حقوق خاص این اقلیت ها را مورد توجه قرار داده و آن را لحاظ نموده است؟ از این نظر وضعیت حقوقی اقلیت قومی- زبانی کرد در ترکیه به چه صورت است؟ این قوم در عمل از چه حقوق و رسمیتی برخوردار است؟ یافتن جواب این موارد در پاسخ اولیه به پرسش های مورد طرح، در ادامه مورد پی جویی قرار می گیرد.
خلاصه ماشینی:
"8 عباس ولی، رئیس دپارتمان جامعه شناسی دانشگاه بوغازیچی استانبول، گفتگو با روزنامه شرق، سه شنبه 7 اردیبهشت ماه 1394 برنارد لوئیس، گذار به دموکراسی، ترجمه آراز امین ناصری، اطلاعات سیاسی- اقتصادی شماره 238-237 ص 4 تا 26 علی امیری و فاطمه رضایی، عثمانی گرایی جدید در سیاست خارجی ترکیه، شاخص ها و پیامدهای آن در خاورمیانه، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شماره 3، پاییز 1390 ص 243 رحمن قهرمان پور، ترکیه قرن بیست و یکم، فرصت ها، چالش ها و تهدیدها، فصلنامه راهبرد، سال 1381، شماره 26 ص 446 ریشه بحران قومی کردها در ترکیه، پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، موضوع نشست گروه ترکیه شناسی 15 آبان 1391 علی امیری و فاطمه رضایی، عثمانی گرایی جدید در سیاست خارجی ترکیه، شاخص ها و پیامدهای آن در خاورمیانه، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شماره 3، پاییز 1390 ص 247 همان منبع، ص 243 علی خرم، ترکیه و موازین حقوق بشر، مطالعات استراتژیک خاورمیانه، گروه ترکیه شناسی، نشست شنبه 31 خرداد1393 2-8 نقض حقوق بشر در مناطق کردنشین در ترکیه اگرچه مجازات اعدام به شکل قانونی حذف شده است اما اعدام های فراقانونی، قتل های زنجیره ای، قتلهای سیاسی ، ناپدیدشدگی اجباری، وجود شکنجههای سیستماتیک و مرگ در بازداشتگاهها از جمله چالشهای عمده حقوق بشری در ترکیه و بویژه در حوزههای کردنشین این کشور است."