چکیده:
ايتاليا در طول تاريخ همواره شريك تجاري خوبي براي ايران بوده است، اما روابط سياسي دوطرف هرگز به عمق و گستردگي روابط اقتصادي آن دو نرسيده است. در سال هاي اخير كه بحث پرونده هسته اي به عنوان مهمترين موضوع سياست خارجي ايران مطرح شد، همواره اين سئوال وجود داشت كه چرا ايتاليا بر سر ميز مذاكرات هسته اي با ايران حاضر نيست؟ اين مقاله مي كوشد تا با پرداختن به پارادايم هاي حاكم بر سياست خارجي ايتاليا به اين پرسش پاسخ دهد كه چه عواملي بر سياست خارجي اين كشور در قبال جمهوري اسلامي ايران تاثير مي گذارند و باعث تغيير يا تدام آن مي شوند؟ ايران قطعه اي از پازل سياست خارجي ايتاليا است و در نتيجه براي فهم رفتار ايتاليا بايد منطق حاكم بر آن را شناخت. مطالعه سياست خارجي ايتاليا پس از پايان جنگ سرد نشان مي دهد كه دو پارادايم اروپامحوري و آتلانتيك گرايي بر آن حاكم بوده است. با تغيير دولت ها در ايتاليا هربار نقش يكي از اين پارادايم ها پررنگ مي شود و رويكرد سياست خارجي ايتاليا نسبت به ايران تغيير مي كند. اين پژوهش از نظريه واقع گرايي نوكلاسيك استفاده مي كند كه در آن نقش عوامل داخلي و بين المللي در شكل دهي به سياست خارجي مدنظر قرار مي گيرد. در نهايت خواهيم ديد كه حضور يا عدم حضور ايتاليا برسر ميز مذاكرات هسته اي با ايران، تصميمي نبوده كه دولت هاي اين كشور بر سر آن اتفاق نظر داشته باشند. جابه جا شدن دولت ها ميان احزاب چپ و راست و تغيير اين پارادايم ها منجر به تغيير سياست ها در قبال ايران مي شود.
خلاصه ماشینی:
"(114 آیا میتوان همین الگو را در رابطه ایتالیا و ایران هم مشاهده کـرد؟ آیـا تغییـر دولت ها در ایتالیا و عمل در قالب یکی از دو پارادایم غالب سیاسـت خـارجی بـر رابطه ایران و ایتالیا تاثیر گذاشته و آن را دچار تغییر کرده است ؟ به این منظور ابتدا تاریخچه مختصـری از رابطـه ایـران و ایتالیـا ارائـه مـیدهـیم و سـپس بـه سـراغ پیچیده ترین پرونده سیاست خارجی ایران در سال های اخیر میرویم و مـیپرسـیم که چرا ایتالیا بر سر میز مذاکرات هسته ای با ایـران حاضـر نبـود تـا از ایـن طریـق راهی به بحث کلیتر سیاست خارجی ایتالیا در قبال جمهوری اسـلامی ایـران بـاز کنیم .
در طرح فرانکو فراتینی، وزیر خارجه وقت ایتالیـا کـه در سـال ١٣٨٨ در قالـب یـک یادداشـت منتشـر شـد ( ,The New York Times ٩/٦/٢٠٠٩)، عنوان شده بود که موضوع هسته ای ایران با موضوعات منطقـه ای ماننـد ثبات در خاورمیانه و مقابله با طالبان افغانسـتان گـره خـورده و قراربـود ایـران در اجلاس گروه جی-٨ به میزبانی رم شرکت کند، اما حوادث پس از انتخابات ١٣٨٨ و پررنگ شدن موضوعات حقوق بشری در رابطه ایران و ایتالیا، طرحی که به نظـر میرسید در زمان نامناسبی ارائـه شـده بـود را ناکـام گذاشـت ( ,Giuliani and Jones ١٥٥ :٢٠١٠)."