چکیده:
بلاياي طبيعي همواره در طول دوران حيات كره زمين وجود داشته و خواهند داشت. با
پيشرفت جوامع بشري، مناطق مسكوني و كلان شهرها نيز نسبت به اثرات و پيامدهاي
مخرب ناشي از وقوع بحران ها مصون نبوده اند. آسيب پذيري جوامع، علاوه بر
گستردگي و شدت بحران ها، وجود زيرساخت هاي مناسب شهري و سازه هاي مستحكم،
به برنامه ريزي هاي پيشگيرانه و ايجاد آمادگي مناسب در سازمان هاي متولي مديريت
بحران نيز بستگي فراواني دارد. وقوع بحراني مانند زلزله، معمولا منجر به ايجاد
آسيب هاي ثانويه اي در مناطق شهري م يشود كه هر يك از آ نها به دلايل روشني اتفاق
مي افتند و پيامدهاي مشخصي به دنبال خواهند داشت. شناسايي تمامي اين دلايل و
پيامدها، منجر به ايجاد نقشه اي از آسي بپذيري در مناطق شهري م يشود كه م يتواند
مبناي ايجاد برنامه هاي پيشگيرانه باشد. از طرفي، يكي از مؤثرترين و كاراترين
روش هاي برنامه ريزي براي آمادگي و مقابله با شرايط بحراني در سازمان هاي متولي
مديريت بحران، طراحي زنجير ههاي امداد و تعيين مسئولي تها بر اساس داد ههاي ناشي
از مطالعات آسي بپذيري منطقه است. لذا، در اين مقاله سعي خواهد شد تا رويكردي
براي استفاده از داده هاي سيستم اطلاعات جغرافيايي و استخراج دانش خبرگان
سازمان هاي مسئول در مناطق شهري ارائه گردد تا به كمك آن ضمن ايجاد نقش ههاي
پهنه بندي خطر و آسيب پذيري عملكردي منطقه شهري، به طراحي فازهاي پيشگيري،
آمادگي و واكنش مديريت بحران پرداخته شود. براي ايجاد درك بهتري از نحوه
عملكرد رويكرد پيشنهادي، از منطقه يك شهرداري شهر تهران به عنوان مطالعه موردي
استفاده شده و نتايج حاصل از مطالعه بر روي آسيب پذيري ناشي از بروز زلزله در
اين منطقه ارائه خواهد شد
خلاصه ماشینی:
"لذا، در این مقاله سعی خواهد شد تا رویکردی برای استفاده از داده های سیستم اطلاعات جغرافیایی و استخراج دانش خبرگان سازمان های مسئول در مناطق شهری ارائه گردد تا به کمک آن ضمن ایجاد نقشه های وحید اسماعیلی کیاسج پهنه بندی خطر و آسیب پذیری عملکردی منطقه شهری ، به طراحی فازهای پیشگیری ، دانشجوی دکتری مهندسی صنایع ، دانشگاه آمادگی و واکنش مدیریت بحران پرداخته شود.
در این راستا، با استفاده از خصوصیات زمین شناسی شهر مورد مطالعه و یا دیگر پارامترهای مهم مانند زیرساخت ها،شریان های حیاتی ،جمعیت و نوع ساختمان ها و غیره معیارهایی برای سنجش میزان آسیب پذیری محیط شهری تعریف شده و به ارزیابی و تخمین خسارات و تلفات ناشی از وقوع بحران پرداخته می شود و بر اساس نتایج بدست آمده ، قسمت های مختلف منطقه مورد مطالعه رتبه بندی می گردد.
چنانچه با توجه به مطالعات و بررسی های صورت گرفته می توان این طور بیان کرد که هنوز در زمینه استفاده از مدل های تخمین و ارزیابی خسارت به عنوان ورودی مدل های ریاضی جایابی -توزیع تحقیق جدی صورت نگرفته است و بنابراین پیش بینی نیازهای اقلام و تعداد پایگاه های مورد نیاز در مناطق شهری در بسیاری از موارد بعد از وقوع بحران صورت می پذیرد، در صورتی که با شبیه سازی مناسب بحران و پیامدهای ناشی از آن در فاز آمادگی ، می توان مدل های مناسبی ایجاد نمود که در آن ها از اطلاعات پهنه بندی خطر مناطق استفاده شده است ."