چکیده:
حقوق فرهنگي طيف وسيعي از حقوق انساني را شامل مي شود. بسياري از حق ها و آزادي هاي انساني يا در مجموعه حقوق فرهنگي قرار دارند و يا براي تحقق صحيح آن ها به حقوق فرهنگي نياز است. همچنين تحقق بسياري از حق ها به صورت غيرمستقيم با حقوق فرهنگي پيوند دارد. به همين جهت، بسياري از مصاديق حقوق فرهنگي به منزله مبنا و بنياد بهره مندي از ساير حقوق بشر قلمداد مي شوند. با همه اهميت حقوق فرهنگي، نظام بين المللي حقوق بشر در اين حيطه علي رغم پشت سر نهادن روندي پر اُفت و خيز براي كامل شدن، نه تنها هنوز اميدهاي بسياري را پاسخ نگفته، بلكه نگراني هاي متنوعي را نيز دامن زده است. در مطالعات روزافزون حقوق بشر در سراسر دنيا همچنان سهم بررسي هاي مربوط به حقوق فرهنگي و شكل گيري فكر و انديشه در اين زمينه مطلوب نيست و پرسش هاي متعدد بي پاسخ باقي مانده است. نوشتار حاضر با ملاحظه مهم ترين اسناد بين المللي ذيربط و تحقيقات علمي جهاني در حيطه حقوق فرهنگي، كوششي است با اين هدف كه روند شناسايي حقوق فرهنگي را در نظام بين المللي حقوق بشر مشخص سازد، نكات محوري مربوط به حقوق فرهنگي را در نظام بين المللي حقوق بشر بيان كند، عناصر حقوق فرهنگي را از يكديگر تفكيك نمايد و مبتني بر بررسي هاي ياد شده، به طور فشرده روشن سازد كه چه فرصت ها، چالش ها و موانعي فراروي تحقق حقوق فرهنگي در جهان معاصراست. ارائه پيشنهاد و توصيه هاي نظري و كاربردي براي باروري هر چه بيش تر مباحث حقوق فرهنگي در فرايند تلاش هاي آتي، رهاورد مقاله حاضر است
خلاصه ماشینی:
"مطالعه حاضر در پی آن است که چند پرسش محوری زیر را مورد واکاوی علمی قرار دهد و پاسخ فشرده هر مورد را ارائه کند: - اسناد بین المللی حقوق بشر چه نگاهی به حقوق فرهنگی داشته اند و آیا نگرش نظام مندی در این زمینه قابل شناسایی است ؟ - چالش ها و موانع فراروی حرکت رو به تکامل حقوق فرهنگی در عرصه جهانی چیست و کشورهای در حال توسعه برای رفع چالش ها نیازمند شناخت چه واقعیات ، ابداعات و فعالیت هایی هستند؟ فرضیه های مطرح در قبال پرسش های اصلی فوق که در مقاله حاضر مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت ، عبارتند از: - اسناد بین المللی حقوق بشر به شکل استقرایی با شناسایی روزافزون مصادیق حقوق فرهنگی، منظومه ای از حقوق و مسؤولیت ها را با عنوان حقوق فرهنگی تکمیل میکنند، نه این که چارچوب جامعی را ابتدا ارائه کرده ، سپس جزئیات آن را بیان دارند.
کمیته حقوق اقتصادی اجتماعی فرهنگی ملل متحد به عنوان نهاد ناظر میثاق بین المللی یاد شده ، در چارچوب رویه تفسیری مراجع نظارتی پیمان نامه های بین المللی حقوق بشر که یا حین بررسی گزارشات ادواری ملی کشورها نظرات تفسیری خود از مفاد پیمان نامه ذیربط را ارائه میکنند یا نظریه های تفسیری کلی در مورد هر یک از مواد سند بین المللی تحت نظارت تهیه و صادر مینمایند، تاکنون دو نظریه تفسیری کلی را به ابعاد حقوق فرهنگی اختصاص داده است .
International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights فرهنگی افراد مقیم در کشور خود توصیه نموده است ؛ اما این تلاش های پراکنده در راستای احیای حقوق فرهنگی کافی نبوده است ؛ چرا که حقوق فرهنگی گستره بسیار وسیعی از حقوق بشر را تشکیل میدهد."