چکیده:
در حقوق کیفری، معیارهای شخصی و نوعی از جمله معیارهای مهم برای احراز مسوولیت کیفری هستند. معیار شخصی احراز مسوولیت کیفری صرفا بر شخص مرتکب ، ویژگی شخصی و ساختار ذهنی او تمرکز دارد. در نقطه مقابل ، معیار نوعی برای احراز مسوولیت کیفری، بدون توجه به خصایص و نقطه نظر فرد مرتکب ، بر مقایسه رفتار مرتکب با یک فرد معقول در شرایط وی تاکید مینماید. بر همین اساس ، در سنجش بیمبالاتی پزشکی در حقوق کیفری، این سوال مطرح میشود که معیار این سنجش باید معیار شخصی باشد یا نوعی؟ مطالعه در نظام حقوقی ایران و برخی کشورهای دیگر نشان میدهد که معیار غالب در این زمینه معیار نوعی است . به عبارت دیگر در صورتی که رفتار پزشک به گونه ای باشد که از استانداردهای رفتاری که از یک پزشک معقول و متعارف در شرایط مشابه پایین تر باشد او مرتکب بیمبالاتی گردیده است ، خواه او از منظر فردی حداکثر تلاش را در انجام اقدامات پزشکی معمول کرده یا نکرده باشد.
خلاصه ماشینی:
"به عنوان مثال ، اگر پزشک موردنظر دارای توانایی فردی و شخصی بالاتر از استاندارد تعریف شده برای افراد معقول و متعارف باشد، اما او تمام توان علمی خود را به کار نبرده باشد با این حال همین اندازه از تلاش علمی بالاتر از استاندارد معقول و متعارف مراقبت پزشکی یا در آن سطح باشد، چنین پزشکی مطابق معیار شخصی، مسؤول تلقی میشود.
بند سوم : سنجش بیمبالاتی پزشکی با معیار نوعی شخصی شده همان گونه که گفته شد به هنگام اعمال معیار نوعی، برای ارزیابی رفتار افراد، بدون توجه به خصایص و ویژگیهای فردی کسانی که در صدد سنجش و ارزیابی رفتار آن ها هستیم ، یک مدل رفتاری یک پارچه و یکسان برای همگان ایجاد نموده و رفتارهای افراد مختلف را بر اساس آن مدل میسنجیم .
راست است که در معیار نوعی، عدول فرد مرتکب یک عمل از استانداردهای تعیین شده برای افراد نوعی جامعه معیار تحمیل مسؤولیت کیفری ـ و مدنی ـ قرار میگیرد اما از جنبۀ سلبی قضیه ممکن است فردی که دارای تواناییها و صلاحیت های شخصی خاص و منحصر به فردی بوده و در رفتار ارتکابی خود این تواناییهای فردی را کاملا به کار نگرفته است حتی اگر همان میزان از توانائیهای اعمال شده و مراقبت های به عمل آمده توسط او بالاتر از استانداردهای رفتاری متعارف و معمول باشد، مسؤول تلقی میشود.
ج ) منابع انگلیسی Ashworth, Andrew, 1991, Principle of criminal law, first edition, Oxford university press."