چکیده:
قيمتگذاري آب يكي از مهمترين ابزارهاي اقتصادي جهت مديريت تقاضاي روزافزون آب در بخش كشاورزي است. در اين مطالعه ارزش اقتصادي آب كشاورزي با استفاده از تابع توليد، در منطقه دشت يزد- اردكان محاسبه شد. به اين منظور اطلاعات مورد نياز در منطقه دشت يزد-اردكان از طريق تكميل پرسشنامه در سال زراعي 1387- 1388 از كشاورزان نمونه گندمكار جمع آوري شد. پس از بررسي نتايج توابع توليد مختلف، تابع توليد لئونتيف تعميم يافته به عنوان تابع توليد مناسب محصول مورد نظر انتخاب شد. نتايج حاصل از براورد تابع تقاضاي آب نشان داد كه قدر مطلق كشش قيمتي تقاضا برابر با 2 است كه مبين كشش پذيري تقاضاي اين نهاده نسبت به تغييرات قيمت آب است؛ بنابراين، استفاده از سياستهاي قيمتگذاري، ابزار اقتصادي مناسبي در كاهش مصرف آب به شمار مي آيد. همچنين ارزش اقتصادي آب و قيمت تمام شده آب به ازاي هر متر مكعب به ترتيب 997/5 و 530/8 ريال محاسبه گرديد. اختلاف موجود بين ارزش اقتصادي و قيمت تمام شده آب مي تواند يكي از دلايل مصرف بيش از حد و عدم صرفه جويي آب در توليد محصول گندم باشد.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین با توجه به تابع تولید مورد نظر، بهـره وری نهـایی بـرای نهـاده هـای تولید به صورت زیر تعریف میگردد(جعفری وسلطانی ،٨٧:١٣٧٨): (رجوع شود به تصویر صفحه) با داشتن بهره وری نهایی میتوان ارزش آخرین واحد محصول در نتیجه استفاده از یـک واحد اضافی نهاده را محاسبه نمود که بامحاسبه آن برای نهاده آب مصـرفی در واقـع مـیتـوان به ارزش واقعی (قیمت متناسب با درآمد کشاورزان ) ایـن نهـاده دسـت یافـت .
اگر تولید نهـایی توسـط مشـتق گیـری از تـابع تولیـد بـرای نهـاده iام حاصـل شـود، بـا جایگذاری مقادیر هر یک از نهاده ها میتوان تابع تقاضای نهاده مورد نظر را که تابعی از قیمـت محصول وقیمت نهاده میباشد،به دست آورد که با توجه به تـابع تولیـد مـورد بررسـی در ایـن مطالعـــه تـــابع تقاضـــای نهـــاده آب مصـــرفی ( Xi) بـــه صـــورت زیـــر خواهـــدبـــود (حسین زاد و سلامی،٥٣:١٣٨٤): (رجوع شود به تصویر صفحه) با جایگزین کردن مقادیر متوسط سایر نهـاده هـا در رابطـه ١١مـیتـوان متغیـر Xi را بـه صورت تابعی از قیمت محصـول و قیمـت نهـاده iام نوشـت کـه تـابع تقاضـای نهـاده iنامیـده میشود (حسین زاد و سلامی،٥٣، ١٣٨٤).
برای اینکه بتوان قیمت تمام شده هر متر مکعب آب را محاسـبه کـرد، بایـدهزینـه هـای سرمایه گذاری (با توجه به عمر مفید ادوات و تجهیزات ) به هزینه یکنواخت سالانه تبـدیل شـود که به این منظور از فرمول زیـر (معـادل یکنواخـت سـالانه ) اسـتفاده مـیگـردد (موسـی نـژاد و نجارزاده ١٣٧٦): (رجوع شود به تصویر صفحه) در روابط بالا S٢ واریانس عملکـرد در هکتـار (٢٤٢٤٣٨)، N کـل گنـدمکاران آبـی منطقه مورد مطالعه (١٥٥٣٣)، n تعداد بهره برداران نمونه و Dخطای تخمین میباشند."