چکیده:
نرخ ارز از مهمترين متغيرهاي اثرگذار بر صادرات است كه تعيين آن در سطحي قابل قبول و كارا در كشورهايي مانند ايران كه مي كوشند صادرات غيرنفتي مانند صادرات محصولات كشاورزي را توسعه دهند، اهميت زيادي دارد. در همين راستا مطالعه حاضر با هدف بررسي اثر انحراف نرخ ارز بر صادرات محصولات كشاورزي ايران انجام گرفت. براي دستيابي به هدف فوق از داده هاي دوره زماني 1352-1387 و همچنين از مدل ARDL استفاده شد. نتايج حاصل از براورد مدل تعيين نرخ واقعي ارز نشان داد كه متغيرهاي مخارج دولت، رابطه مبادله تجاري و شكاف توليد ميان بخشهاي نفت و كشاورزي بر نرخ واقعي ارز اثر منفي دارند. علاوه بر اين، مشخص شد نرخ واقعي ارز نسبت به روند تعادلي بلندمدت آن داراي انحراف قابل ملاحظه است. همچنين يافته هاي حاصل از تابع عرضه صادرات محصولات كشاورزي نشان داد انحراف نرخ ارز در كوتاه مدت و بلندمدت بر صادرات اين محصولات اثر منفي دارد.
خلاصه ماشینی:
"1. Hodrick-Prescott Filter جهت بررسی اثر انحراف نرخ ارز بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی ایران نیز از مدل ارائه شده توسط جیان (٢٠٠٧)، به صورت زیر استفاده شد: AEX =f (MIS , RER ,GDP , FGDP ,GAO) (10) که در آن AEX صادرات محصولات کشاورزی، MIS انحراف نـرخ واقعـی ارز و RER نـرخ واقعی ارز، GDP تولید ناخالص داخلی، FGDP تولید ناخالص داخلی شـرکای عمـده تجـاری کشورو GAO متغیر معرف ساختار دوگانه اقتصادی میباشد.
اثر هر یک از این متغیرها بر صادرات محصولات کشاورزی را میتوان به صـورت زیـر توضیح داد: انحراف نرخ واقعی ارز: انحراف نرخ واقعی ارز نسبت به مسیر تعادلی بلندمـدت آن ، بـه معنی افزایش هزینه تولید کالاهـای تجـاری سـاخت داخـل و در نتیجـه کـاهش قـدرت رقابـت کالاهای تجاری ساخت داخل در مقایسه با کالاهای خارجی اسـت کـه ایـن امـر باعـث انتقـال منابع از بخش های تجاری به بخشهای غیرتجاری میگردد و به دنبـال آن انتظـار توقـف رشـد، سرمایه گذاری و صادرات در بخشهای تجاری وجود خواهد داشـت .
نتایج براورد ضرایب الگوی تصحیح خطای مدل عرضه صادرات متغیر ضریب خطایمعیار آماره t dMIS انحراف نرخ واقعی ارز -0/06** 0/02 -2/42 dLRER نرخ واقعی ارز 0/35* 0/19 1/86 dLGDP تولید ناخالص داخلی ایران 0/84*** 0/27 3/05 dLFGDP تولید ناخالص داخلی شرکای عمده تجاری کشور 0/77** 0/29 2/60 dGAO متغیر ساختار دوگانه اقتصادی -0/43** 0/18 -2/32 dC عرض از مبدر -8/10** 3/76 -2/15 ecm(-1) جمله تصحیح خطا -0/38*** 0/10 -3/53 مأخذ: یافته های تحقیق *، **، ***به ترتیب معنیدار در سطح ١٠، ٥، ١درصد همان گونه که در جدول فوق مشـخص اسـت ، ضـریب تصـحیح خطـا برابـر ٠/٣٨-بـه دست آمد که از لحاظ آماری نیز معنیدار مـیباشـد."