چکیده:
این پژوهش چگونگی تأثیر عضویت افراد در فیسبوک را بر رفتار رأیدهی آنها در انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 مطالعه میکند. روش تحقیق، کیفی است، برای جمعآوری دادهها از اتنوگرافی مجازی و تکنیکهای مشاهده و مصاحبه عمیق و همچنین برای تحلیل دادهها از تحلیل تماتیک استفاده شده است. بنابر یافتههای این پژوهش تابوبودن مشارکت در انتخابات 92 بهعنوان اولین انتخابات ریاستجمهوری بعد از انتخابات و حوادث سال 88، نبود فضای تبادل نظر بهجز فیسبوک و همچنین قرارداشتن فیسبوک در جایگاه فضایی در برابر رسانههای رسمی از دلایل چرایی تأثیرگذاری آن بر تغییر نظر انتخاباتی کاربران از عدم مشارکت به مشارکت است. دلایلی که به وضعیت سیاسی ایران، وضعیت انتخابات ریاستجمهوری 92 و نیز فیلتر بودن فیسبوک برمیگردد. همچنین براساس این یافتهها اطلاع از نظرات گوناگون کاربران و شخصیتهای سیاسی، تکرار و بازتکرار محتواهای بسیجکننده و انتشار موضع افراد غیرسیاسی مشهور، از مکانیسمهای چگونگی تأثیرگذاری فیسبوک بر تغییر نظر انتخاباتی و سپس رفتار رأیدهی است. یافتهها نشان میدهد که نخست، مطالعه تأثیر «سایتهای شبکه اجتماعی» مانند فیسبوک بر مشارکت سیاسی بدون توجه به وضعیت خاص سیاسی و موقعیت این شبکهها در ایران امکانپذیر نیست. دوم، بحثهای سیاسی شاید منجر به افزایش اطلاعات و انگیزه سیاسی شوند، اما به ناچار منجر به تغییر رفتار انتخاباتی نمیشوند. سوم، نمیتوان از مشارکت سیاسی بهطورکلی سخن گفت، چراکه مشارکت سیاسی مفهوم گستردهای است که مشارکت انتخاباتی یکی از انوع آن است. چه بسا، عدم مشارکت انتخاباتی را نیز باید گونهای مشارکت سیاسی سلبی در ایران بهحساب آورد.
This study tries to examine the relations between using Facebook and people’s voting behavior in Iran’s presidential election in 2013. Taking a qualitative approach, we used virtual ethnography and observation techniques, as well as in-depth interviews to gather the research data and we used thematic analysis to analyze to gathered data. The results show that for a number of reasons, Facebook played a role in changing people’s minds from not attending the election to taking part in it. The election was the first after the disputed presidential election in 2009 and some people considered voting a taboo. Lack of dialogue and political discussion in Iran’s political and media environment outside Facebook, improved the website’s role. Another reason was the fact that Facebook provided an alternative to the state media. We argue that analyzing the effects of specific social media is only possible if one looks into the country’s political environment and the role of the social media websites in the society. The results show that political arguments may result in increasing people’s level of political information or motivation, but don’t necessarily change their voting behavior.
خلاصه ماشینی:
یافته ها نشان میدهد که نخست ، مطالعه تأثیر «سـایت هـای شـبکه اجتمـاعی» مانند فیس بوک بر مشارکت سیاسی بدون توجه به وضعیت خاص سیاسـی و موقعیت این شبکه ها در ایران امکانپذیر نیست .
تحقیقات گوناگونی در ایران انجامشده است که تأثیر فیس بوک بر زندگی روزمره ایرانی را مطالعه کردهاند که یکی از تم های عمده این تحقیقات، نقش آن در فعالیت های سیاسی ایرانیان است (رجبی، ١٣٨٩؛ خانیکی و بـصیریان جهرمـی، ١٣٩٣؛ ابراهیمـی و دیگران، ١٣٩٢؛ اکبریه ، ١٣٩١؛ باسـتانی، اعظـم آزاده و سـلطانی، ١٣٨٨؛ عـدلی پـور و دیگران، ١٣٩٣؛ عبداللهیان و حقگویی، ١٣٨٨؛ اشـتریان و امیـرزاده، ١٣٩٤؛ نـصراللهی، شریفی و حقیقی، ١٣٩٣).
بنابراین کوشیدیم به این پرسش پاسخ دهیم کـه : چگونـه عـضویت افراد در فیس بوک، رفتار رأیدهی آنها در انتخابات ریاست جمهوری سال ١٣٩٢ ایران را تغییر داده است ؟ کنار هم قرار گرفتن دو مفهوم فـیس بـوک و مـشارکت سیاسـی یـادآور اهمیـت پرداختن به رابطه میان آنهاست .
برای رسیدن به وثوق ،٣ بیشتر از این موارد بهره بردیم : برای جمع آوری دادهها از دو تکنیک مـشاهده و مصاحبه استفاده کردیم ، پس دو منبع داده داشتیم ؛ سعی کردیم تعداد کافی از کامنت ها و افراد را در نمونه گیری داشته باشیم ؛ همچنین پژوهشگران در زمان انتخابات در فـضای سیاسی فیس بوک حاضر و ناظر بحث ها بودند، پس امکان ایفـای نقـش بازتـابی بـرای آنها فراهم بود.
Ethnography Goes Online: Towards a User-centred Methodology to Research Interpersonal Communication on the Internet.
The Effects of Internet Use on Political Participation: Evidence from an Agency Online Discussion Forum.