چکیده:
حس تعلق مکانی به نوعی تجربه ، کشش و عاطفه نسبت به یک مکان اشاره دارد. ایـن مفهـوم پیونـدهای پیچیـدة مردم با محیط اطراف خود را توصیف میکند؛ بنابراین تبیین پدیدة تعلق مکانی در مناطق روسـتایی مـیبایسـت از دیدگاه خود مردم روستایی انجام شود. این تحقیق با هدف شناسایی برداشت روستاییان از پدیـدة تعلـق مکـانی و عوامل پیش برنده و بازدارندة آن در بین مردم روستایی انجـام شـد. بـرای رسـیدن بـه درکـی ژرف و تحلیلـی، از روش شناسی کیفی و پدیدارشناسی توصیفی بهره گرفته شد. جامعه مورد پژوهش روستاییان ساکن شهرستان زابل ، شامل سه قلعه ، قائم آباد، الله آباد، خمک ، جهانتیغ ، سرحدی، ژاله ای، کرباسک و منصوری است . مصـاحبه شـوندگان به شیوة هدفمند انتخاب شدند (١٧ نفر). گردآوری داده ها با استفاده از مصاحبه ژرفانگر نیمـه سـاختارمند صـورت گرفته است . فرایند گردآوری اطلاعات تا سطح اشباع نظری و آسـتانه سـودمندی اطلاعـات قابـل دسـترس ادامـه یافت . در این پژوهش از مفاهیم و نظریه های پژوهشگران این حوزه شامل رالف ، پروشنسکی، کانتر و استیل بهـره گرفته شده است . طبق روش کلایزی، از تحلیل محتوای کیفی مضمونی برای پردازش اطلاعات استفاده شد. نتـایج تحقیق شامل کدهای نمایا، فراوانی و درصـد آنهـا در قالـب جـدول هـایی توصـیف و در چهـار دسـته از عوامـل پیش برنده و بازدارندة تعلق مکانی در بین روستاییان ، شامل عوامل فرهنگی – اجتماعی، عوامل خدماتی و رفـاهی، عوامل جغرافیایی- اکولوژیکی و عوامل اقتصادی خلاصه شد. نتایج نشان داد که مـیتـوان از جنبـه هـای مختلـف محیطی، احساسی و روانشناختی به مکان و عوامل تاثیرگذار بـر تعلـق مکـانی نگریسـت ؛ بنـابراین ، درک "مکـان روستایی" مستلزم در نظر گرفتن عوامل فیزیکی و حسی تشـکیل دهنـدة تعـاملات عـاطفی و روانشـناختی مـردم روستایی است .
خلاصه ماشینی:
"توصیف برداشت روستاییان از تعلق مکانی گویه های نشانگر فراوانی درصد عادت کردن و خو گرفتن به زندگی در روستا و دشواری دل کندن از آن ١٧ ١٠٠ افتخار به هویت و پیشینۀ زندگی خانوادگی خود در روستا 94 16 پایبندی به رسم و رسومات فرهنگی رایج در روستا و مشارکت در آنها ١٤ ٨٢ تمایل به برگشت به روستا در صورت مهاجرت موقتی 76 13 ترغیب فرزندان و اعضای خانواده به ازدواج در روستا 65 11 ترغیب فرزندان و اعضای خانواده برای سکونت در روستا 59 10 تلاش برای حفظ پیوندهای خانوادگی و محلی 59 10 تلاش برای سرمایه گذاری برای توسعۀ مسکن و شرایط زندگی در روستا ١٠ ٥٩ داشتن برنامه برای آینده کار و زندگی و پیشرفت در روستا 53 9 تلاش برای سرمایه گذاری در امر کسب و کار در سطح روستا 53 9 صحبت کردن به زبان و گویش محلی 53 9 تلاش و همکاری برای عمران و آبادی روستا 47 8 احساس رضامندی و خشنودی کلی از زندگی روستایی 47 8 تلاش برای حفظ منابع طبیعی و محیط زیست روستا 41 7 داشتن حس خوشایند به خاطرات جمعی گذشته در روستا 29 5 n١٧ اعشار گرد شده است ."