چکیده:
اداره امور تحقیقاتی از امور منحصر به فرد به شمار می رود. در یکی از سمینارهای سازمان بهره وری آسیایی، «ساختار ضعیف مدیریتی » در بسیاری از نظام های تحقیقاتی، یکی از ده مسئله اصلی عنوان شده است. مطالعات مختلف در ایران نیز روشن کرده است که «ضعف در مدیریت پژوهشی » موجب کارآیی پایین و عملکرد نامناسب موسسات تحقیقاتی است. برای انتخاب مدیران واحدهای تحقیقاتی جهاد سازندگی معیاری وجود نداشت و بعضا انتخاب مدیران این واحدها مورد سوال قرار می گرفت. دستیابی به معیارهایی عقلانی و ارزشی در قالب یک الگوی متناسب با ماهیت واحدهای تحقیقاتی از جمله ضروریات است. ویژگی های شغلی و فردی از قبیل دانش ، مهارت ها و گرایش ها مشخص کننده شرایط احراز تصدی پست های مدیریتی است . از این میان مهارت های مدیریت واحدهای تحقیقاتی شامل: فنی ، انسانی، ادراکی و طراحی و حل مسئله در انتخاب مدیر تعیین کننده است. در این مطالعه ضرایب مهارت ها در قالب یک تابع که متغیرهای آن مهارت های مدیریتی است، به عنوان ابزار مناسب انتخاب مدیر واحد تحقیقاتی مورد سنجش قرار گرفت. این ضرایب براساس میانگین نظرات جامعه تحقیقاتی جهاد سازندگی نسبت به33 مولفه مهارت های سه گانه (به جز مهارت فنی که اندازه گیری نشد) تبیین شده است. جامعه آماری دو گروه شاغلین 50 مرکز، موسسه و ایستگاه تحقیقاتی مستقل جهاد سازندگی بودند. گروه اول را رئیس و پژوهشگران با 1139 نفر «فوق لیسانس و بالاتر» و گروه دوم را 5001 نفر سایر کارکنان شامل «افراد لیسانس و پایین تر بجز بیسوادها و روزمزدها» نمایندگی می کنند. با استفاده از روش انتساب متناسب در هر مرکز/ موسسه/ ایستگاه مستقل به ترتیب تعداد 288 و 356 نمونه از گروه اول و گروه دوم به دست آمد. آلفای کرونباخ جهت بررسی پایایی پرسشنامه 90 درصد محاسبه شد. در این تابع ضریب مهارت های انسانی (2X) ، ادراکی (3X) و طراحی و حل مسئله (4X) به شکل یک معادله ریاضی برای سه دسته مدیران تحقیقاتی، با اندکی تفاوت مقادیری بین 83/15 تا 73/17 را به خود اختصاص داد. با استفاده از این معیار و همچنین اندازه گیری مهارت فنی می توان مدیر شایسته را انتخاب کرد.
Research management is among unique activities.“Weakness of management structure” was mentioned as one of the ten main problems in many research institutions in an Asian Productivity Organization Seminar. Various studies in the country indicate “weakness in research management causes low efficiency and performance in research institutions. There were no clear-cut criteria for the selection of managers for research units in JS and this would occasionally lead to questioning the selection of these managers. It is necessary to find logical and value based criteria in a framework that is appropriate to the nature and functions of research units. Attaining a managerial position requires occupational and personal characteristics such as knowledge، skills and attitudes. From these، the deterministic skills for a research manager include: technical، human، perceptional، programming and problem solving. In this study the skill coefficients were measured as an appropriate tool for the selection of research manager in the form of a function the variables in which are management skills. These coefficients are explained based on average views of JS research community in relation to 33 factors related to triad skills (excluding technical skill). Statistical population is composed of two groups of personnel from 50 centres، institutes and independent research stations of JS. The first group consists of 1139 managers and researchers with Msc and higher qualification، and the second group consists of 5001 employees with Bsc and lower qualification excluding wage labours and illiterates. Probabilities of selection proportionate to size were assigned to each centre/institute/independent station such that the sample size were 288 and 356 for the first and second group respectively. The reliability of the questionnaire could be seen in the computed Cronbach’s alpha coefficient of 0.90. In this function coefficients of human skills (X2)، perceptional (X3)، design and problem solving (X4) are defined in the form of a mathematical equation for three groups of research managers. It determines a total criterion(S) for each managerial group that has a value between 15.83 to 17.73. An eligible and acceptable manager can be selected by using this criterion and measuring technical skills.
خلاصه ماشینی:
"هرچند، انتخاب مدیران برای تمامی سازمان ها یک موضوع راهبردی تلقی می شود ولی در واحدهای تحقیق و توسعه این مسئله از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، زیرا ماهیت تحقیقات به گونه ای دیگر است و بازدهی فعالیت های تحقیقاتی نیز در زمان های نسبتا طولانی آشکار می شود و نیروهای درگیر (که فرهیختگان نیز از آن جمله اند) حساسیت های خاص مدیریتی را طلب می کند.
در واقع ، انتخاب صحیح افراد برای تصدی سمت های مدیریتی از اهمیت زیادی برخوردار است ، زیرا انتخاب غلط یا نابجا یعنی انتخاب کسانی که توانایی و شایستگی انجام کار موردنظر را ندارند یا کسانی که بعد از مدتی سازمان را ترک می کنند، و ضرورت ، اهمیت و طرح مسئله در سال ۱۹۸۳، مسائل اصلی برای بهبود تحقیقات کشاورزی (درون و برون سازمانی ) از سوی ده کشور شرکت کننده در سمینار بهره وری آسیایی (توکیو) مورد توافق قرار گرفت .
نمودار ۱- مهارت های مدیریت تحقیقات در ارتباط با وظایف مدیریتی در الگوی انتخاب مدیران نیانیزامزنمدندی ی ههاای یسمسمت ممددییررییتت ی برنامه ریزی فنی سازمان دهی دانش وظایف انسانی هدایت مهارت ها مهارت های عمومی ادراکی مدیریتی کنترل نگرش ها طراحی و بهبود عملکرد بسیج امکانات حل معادله در کسب و منابع موفقیت های سازمانی بدین ترتیب ، می توان ملاحظه کرد که مهارت حل مسئله ، به ویژه برای مدیران تحقیقاتی ، با ملاحظه دو وضعیت موجود و مطلوب از حساسیت ویژه ای برخوردار است ."