چکیده:
از سالهای پایانی دهه هفتاد، هدفمند کردن یارانهها در ایران با توجه به آشفتگی عملکردی مدیران اجرایی نظام یارانه، از مهمترین موضوعاتی بوده است که هر سال هنگام تدوین لایحه بودجه مورد ارزیابی قرار میگرفت و به نظر میرسید که نظام یارانهها ناکارآمد عمل میکرد و لازم بود یارانهها تا حد امکان در اختیار گروههای هدف قرار گیرد. از این رو در سال 1389 با اجرای تحول تاریخی قانون هدفمندسازی یارانهها، جراحی اقتصادی دوران گذر از اقتصاد یارانهای به اقتصاد رقابتی و آزاد محقق شد. در تحقیق حاضر تلاشی شده است تا اثرات پرداخت یارانههای نقدی در اقتصاد خانوار (تغییر رفتار مصرفی و مدیریت هزینه) و اصلاح ساختارهای تولید روستایی بررسی شود. روش پژوهش در این تحقیق روش توصیفی و تحلیلی است. جهت تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پرسشنامه، از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که امکان کاهش مصرف انرژی و صرفه جویی وجود ندارد زیرا با وجود بافتهای فرسوده مساکن روستایی (از منظر هدر رفت انرژی) و سیستم ناکارآمد کشاورزی در کوتاه مدت، امکان اصلاح ساختار تولید، کاهش و تغییر سبک مصرف وجود نخواهد داشت، همچنین یارانههای نقدی موجب مصرفگرا شدن روستاییان در وضعیت فعلی شده است.
خلاصه ماشینی:
در تحقیق حاضر تلاشی شده است تا اثرات پرداخت یارانه های نقدی در اقتصاد خانوار (تغییر رفتار مصرفی و مدیریت هزینه ) و اصلاح ساختارهای تولید روستایی بررسی شود.
از این منظر، هدفمندسازی یارانه ها در ایران نیر از سالهای پایانی دهه هفتاد به عنوان ضرورتی اجتناب ناپذیر با توجه به آشفتگی عملکردی مدیران اجرایی نظام یارانه ، از مهمترین موضوعاتی بود که هر سال هنگام تدوین لایحه بودجه مورد ارزیابی قرار می گرفت و به نظر می رسید که نظام یارانه ها ناکارآمد عمل می کرد زیرا یارانه ها به صورت مساوی در بین اقشار و دهک های پردرآمد و گروه های آسیب پذیر جامعه توزیع می شد.
بنابراین در راستای بررسی تأثیرات هدفمندی یارانه ها بر اقتصاد و ساختار های تولید نواحی روستایی سؤالات زیر مطرح می شود: (١) آیا اجرای هدفمند کردن یارانه ها بهبود رفاه خانوارهای روستایی را در پی داشته است ؟ و (٢) آیا بین اجرای هدفمندی یارانه ها و تغییر ساختار های تولید بخش کشاورزی ارتباط معناداری وجود دارد؟ ٢) مبانی نظری یارانه یکی از ابزارهای مهم اقتصادی و سیاست های حمایتی دولت برای حمایت از اقشار آسیب پذیر و بخش های خاص تولیدی است .