چکیده:
در دوره صفویه بعضی معتقدند که القاب و عنـاوین بـه صـورت کامـل افـول پیـدا کرد. اما با بررسی اسناد موجود متوجه می گردیم که القاب اشخاص شـاید از بـین رفته باشد اما برای هر طبقه و قشر خاصی از جامعه عناوین و خطاب های خاص بـه کار برده می شد و کاتبان درباری و مردم عادی در نوشته هـای خـود ایـن مـسئله را رعایت می کردند. در این مقاله سـعی شـده اسـت بـه صـورت اختـصار بـه معرفـی عناوین و خطاب های به کار رفته برای کارکنان شاغل در تشکیلات اداری آسـتان قدس رضوی در دوره صفویه بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به این مقدمه و بررسی اسـناد متوجـه مـی شـویم کـه القـاب و عنـاوین متولیان بسیار طولانی و احترام آمیز بوده و دارای ویژگی های خـاص خـود مـی باشـد که در مورد آن توضیح خواهیم داد و هیچ فردی در آستان قـدس دارای ایـن چنـین القاب و عناوینی نبوده و می توان ادعـا کـرد بعـد از القـاب و عنـاوین خـاص آسـتان قدس ، متولی و در مواردی نایب آن ها سایر عنـاوین بـه کـار رفتـه بـرای افـراد بـسیار مختصر و کوتاه می باشد مگر برای صاحب منصبان کشوری و یـا از علمـای اعـلام و درجه اول باشند.
در یک جمع بندی کلی می توان گفت که القـاب بـه کـار رفتـه بـرای متولیـان اشاره به چهار مسئله عمده داشت که به ترتیب عبارت بود از: ١ـ سیادت متولیان ٢ـ امتیاز ویژه منصب تولیت آستان قدس ٣ـ صدور دستور پرداخت های حقوق و مستمری ها و اعانات ٤ـ دعا برای دوام و عزت متولیان / القاب و عناوین به کار رفته برای صاحب منصبان ارشد آستان قدس رضوی القاب نایب التولیه این منصب از اواخر دوره صفویه به وجود آمد و به همـین دلیـل از قـدمت 81 زیادی در تشکیلات آستان قدس رضوی در دوره صفوی برخوردار نمـی باشـد، اما چون نامبرده نفر دوم آستان قـدس بعـد از متـولی بـوده و از اختیـارات زیـادی برخوردار بود، لذا برای نایب التولیه هـم از القـاب و عنـاوینی هـم ردیـف متولیـان استفاده می شد و شاید تفاوت القاب وی با متولی را بتوان فقط در عنوان عالی جاه ذکر کرد که برای متولی بـه کـار مـی رفتـه اسـت و بـرای نایـب متـولی از عنـوان عالی حضرت استفاده می شد."