چکیده:
شرایط آب و هوایی و منطقه ای و طرز معیشت اعراب باعث شده بود که توجه آنـان فقط به رشته های از علوم معطوف شود که نیازهای اولیه ایشان را بر طـرف مـی کـرد. بـا ظهور دین اسلام و تلاشهای حضرت محمد(ص ) در رابطه با کسب علـم و دانـش و از طرف دیگر نیازهای جامعه به علوم مختلف به عنوان یک نیاز مبرم باعث شد که مسلمین و بخصوص رهبران جامعه به جمع آوری کتب سایر ملل به خصوص ایرانیـان و رومیـان بپردازند و در این راه از هیچ کوششی فروگذاری نکنند. با ظهور اسلام و نازل شدن قرآن مجید مسلمین اولیه پرداختن به کتاب خدا را در راس برنامـه هـای خـود قـرار داده و بـا وجود این کتاب مقدس و احکام غنی آن، خود را از سایر علوم بی نیاز دیدند و فقـط بـه علومی می پرداختند که به نحوی در رابطه با قرآن بود. با گذشـت زمـان و محکـم شـدن پایه های دین و حکومت اسلامی ، مسلمین توجه خـود را بـه سـایر علـوم آغـاز کردنـد. واقعیت آن است که مسلمانان تا اواسط قرن دوم ه.ق پیشرفت معنوی چنـدانی در زمینـه علوم بخصوص علوم عقلی حاصل نکردند. هر چند خالد بن یزید بن معاویـه اول کـسی بود که به ترجمه کتب پرداخت و کتابهایی در زمینه شیمی به امر او ترجمه شد اما ایـن عباسیان بودند که به دلایلی از جمله ثبات سیاسی و نظامی و نقش ایرانیـان در حکومـت آنان توانستند به نقل و انتقال علوم پرداخته و به خصوص در زمان هارونالرشید و مـامون به کمک ایرانیان و خاندان ایرانی مشهوری چون برمکیان عصر طلایی نهضت ترجمـه را به وجود آورده و بیشتر کتابهای ممالک مجاور خود از ایـران گرفتـه تـا روم و چـین و هند را به جهان اسلام آورده و به زبان عربی ترجمه کنند.
خلاصه ماشینی:
"هر چند خالد بن یزید بن معاویـه اول کـسی بود که به ترجمه کتب پرداخت و کتابهایی در زمینه شیمی به امر او ترجمه شد اما ایـن عباسیان بودند که به دلایلی از جمله ثبات سیاسی و نظامی و نقش ایرانیـان در حکومـت آنان توانستند به نقل و انتقال علوم پرداخته و به خصوص در زمان هارونالرشید و مـأمون به کمک ایرانیان و خاندان ایرانی مشهوری چون برمکیان عصر طلایی نهضت ترجمـه را به وجود آورده و بیشتر کتابهای ممالک مجاور خود از ایـران گرفتـه تـا روم و چـین و هند را به جهان اسلام آورده و به زبان عربی ترجمه کنند.
کلیدواژه ها: ایران، مسلمین ، اعراب، عباسی ، روم ____________________________ تاریخ دریافت : ١٣٩١/١٢/٢٦ تاریخ پذیرش: ١٣٩٢/٢/٧ / مقدمه اعراب قبل از ظهور اسلام هر چند در شعر و شاعری دستی توانا داشتند و شاعران بـزرگ این قوم در بلاغت و فصاحت بی نظیر بودند، اما آنها در دیگر علوم معرفت چنـدانی نداشـته و آشنایی اندکشان نیز در علومی از قبیل طب ، نجوم، علم الانساب به دلیل همسایگی با ایـران و روم بود که این دو کشور در این زمان نسبت به اعراب در دوران رشد و شکوفایی بـه سـر می بردند.
خالد به علم نجوم نیز علاقه داشت بنابراین مقداری لوازم ستاره شناسی برای خود فراهم آورد و شاید هم کتابی در آن علـم بـه امـر وی ترجمـه شده که ما اطلاع نداریم اما کسانی که در قرن چهارم هجری قمری کتابخانه قاهره را دیدهانـد در آنجا یک کره مسی از کارهای بطلمیوس مشاهده کردهاند که روی آن نوشته شده بود که « 4 این کره به فرمان خالد بن یزید بن معاویه حمل شده است » ."