چکیده:
اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺣﮑﺎﯾﺖ از رواﺑﻂ دﯾﺮﯾﻦ اﯾﺮان و ﭼﯿﻦ دارد. در دوره اﺳﻼﻣﯽ، ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ دﻻﯾـﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﺸﮑﯽ و درﯾﺎ راه ﭼﯿﻦ را در ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ اﻗـﺪام ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺧﻮد از اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﮐﻬﻨﺴﺎل ﻧﻤﻮدﻧﺪ. از ﻣﯿﺎن اﯾﻦ اﺷـﺨﺎص ﻣـﯽ ﺗـﻮان از ﺳـﻠﯿﻤﺎن ﺗﺎﺟﺮ ﺳﯿﺮاﻓﯽ ﻧﺎم ﺑﺮد ﮐﻪ ﺧـﺎﻃﺮات و ﺳـﻔﺮﻧﺎﻣﻪ او از ﺳـﻔﺮ ﺑـﻪ ﭼـﯿﻦ در ﺳﻠﺴـﻠﻪاﻟﺘـﻮارﯾﺦ ﯾـﺎ ﻫﻤـﺎن اﺧﺒﺎراﻟﺼﯿﻦ و اﻟﻬﻨﺪ ﮔﺮدآوری ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﮐﻪ در آن واﻗﻌﯿﺖ و اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ آﻣﯿﺨﺘﻪ اﺳـﺖ، ﺑﻪ ﺑﺎزﻧﻤﺎﯾﯽ ﺣﯿﺎت اﻗﺘﺼﺎدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻗﻀـﺎﯾﯽ ﺳـﺮزﻣﯿﻦ ﭼـﯿﻦ در ﻗـﺮن ﺳـﻮم ﻫﺠـﺮی ﻣﯽ ﭘﺮدازد. ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آن ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﯿﻦ آن زﻣـﺎن ﺑـﻪ ﻟﺤـﺎظ ﺳﯿﺎﺳـﯽ دارای ﺣﮑﻮﻣﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ- اﺳﺘﺒﺪادی ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ درآﻣﺪ ﺑﺎﻻ اﻋﻢ از ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺳﺮاﻧﻪ و اﻧﺤﺼﺎر ﮐﺎﻻ ﺑﻮد. ﺑـﻪ ﻟﺤـﺎظ آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺧﻼف ﺑﺴﯿﺎری دﯾﮕﺮ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن، ﺳﻮاد آﻣﻮزی در آﻧﺠـﺎ رواج ﻋﻤـﻮﻣﯽ داﺷـﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در زﻣﯿﻨﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺎ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺧﺎص ﺧﻮد و ﺑﺎ ﺗﮑﯿـﻪ ﺑـﺮ ﮐﺸـﺎورزی و ﺻـﻨﺎﯾﻊ دﺳـﺘﯽ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺑﻮد و ﮐﻼم آﺧﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی داﺷﺖ.
History attests to longstanding ties between Iran and China. For various reasons، namely trade by land and sea routes، in the Islamic era Muslims set off for China and some wrote down their observation in the course of their journey through this ancient land. Among the travellers who produced written acounts of their travels was Soleiman Tajer Sirafi (the merchant from Siraf) whose memoir of China was compiled in the book Selsela-t-o-Tavaikh، aka Akhbar-o-Sin val Hend (News from China and India. A melange of myth and reality this book is an account of Chinese economic، social، cultural and judicial life in the thrid century (AH). The descriptive-analytical account of China in that era reveals a country under a tyrannical monarchy enjoying vast income grossed from per capita tax and monopoly over commodity. As regards education، unlike many other world regions، literacy was quite prevalent in China، and its economy prospered on its unique tax system and agriculture and handicrafts. Last but not the least، China’s judicial system was systematically capable.
خلاصه ماشینی:
"علاوه بر این کتاب ، ابن خرداذبه از نویسندگان قرن سـوم که مسئولیت ریاست دیوان برید را داشت و به همین دلیل موفق بـه جمـع آوری اطلاعـات مفید و ارزنده ای در توصیف راه های تجاری و مناطقی چـون چـین شـده اسـت ، در کتـاب المسالک والممالک خود همین حدود را برای چین ذکر نموده اسـت ؛ آنجـا کـه مـیگویـد: «مرز چین از دریا به تبت و ترکستان ختم میشود و از غرب بـه هنـد و در مشـرق چـین سرزمین واقواق قرار دارد» (ابن خرداذبـه ، ١٣٧١: ٥٢).
برخی از بازرگانـان ایرانـی اقـدام بـه ثبـت مشـاهدات خـود از سرزمین چین مینمودند؛ از جمله آنها سـلیمان تـاجر سـیرافی بـود کـه سـفرنامه ای از مشاهدات خود باقی گذاشت و ابوزید سیرافی سفرنامه او را بـا افـزودن اضـافاتی بـه نـام "سلسله التواریخ " ماندگار کرد.
این کتاب دانسـتنیهـای فراوانـی آمیختـه بـا افسـانه از اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این سرزمین ارائه داده اسـت و اطلاعـاتش در عرصه سیاسی بیانگر آن است که پادشاهان چین دارای ثبات حکومت بودند، توطئه و شورش علیه آنان کم بود، شاه توانمندترین فرد کشور بود، ارتباطش با مردم کم بود و بـا وجود آن امکان دادخواهی نزد او وجود داشت ، او فرد ثروتمندی بود که منبع در آمـدش علاوه بر مالیات سرانه ، انحصار برخی از کالاهـای مهـم بـود و ایـن کتـاب نظـام قضـایی توانمند و وجود قاضیالقضات آگاه بـه مسـائل را در چـین بـازگو مـیسـازد."