چکیده:
مسئله اعتیاد به مواد مخدر از جمله موضوع های قابل بحثی است که دامن گیر بشریت شده و آنان را در معرض خطر جدی قرار داده است. امروزه اغلب کشورهای جهان به نحوی با این آفت اجتماعی مواجه هستند. معمولا در بحث اعتیاد توجه اصلی به جوانان و نوجوان است. در این بین پیشگیری بهتر از درمان است و آگاهی از علل اعتیاد کارساز است. هدف این مقاله نشان دادن زمینه های اجتماعی اعتیاد به مواد مخدر در بین جوانان است که با ارائه راهکارهای پلیسی- فرهنگی، اقدام های پیشگیرانه ای را برای مصون سازی نوجوانان و جوانان ضروری می کند. با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسش نامه، اطلاعات مورد نیاز از 80 مرد جوان 30-15 ساله (40 فرد معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد و 40 فرد سالم) شهر اهر به روش نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که معاشرت با دوستان ناباب، مشکل های خانوادگی، عدم آگاهی نسبت به عواقب مصرف مواد مخدر، رهایی از گرفتاری، محل زندگی آلوده، بیکاری، فقر مالی و درمان بیماری از مهم ترین علل اعتیاد به مواد مخدر در بین جوانان است. یافته های حاصل از تحلیل های دو متغیره نشان می دهد که سیگاری بودن خود فرد، وجود فرد معتاد در بین اعضای خانواده و دوستان و آشنایان، سابقه اخراج از مدرسه و شکست تحصیلی، عوامل زمینه ساز سوءمصرف مواد مخدر در بین افراد مورد بررسی است. همچنین متغیرهای ضعف تعهد اجتماعی، عدم تعلق خاطر به جامعه و خانواده، نوع شغل و سطح تحصیلات، بر اعتیاد جوانان تاثیرگذار است. تبیین بیشتر علل اعتیاد، تحلیل روابط بین زمینه های اجتماعی اعتیاد و فضاهای کنشی با وضعیت اعتیاد جوانان، همچنین ارائه راهکارهای مناسب جهت پیشگیری و درمان مسئله اعتیاد، از مهم ترین یافته های این پژوهش است.
خلاصه ماشینی:
"جهت معناداری روابط نشان می دهد که هرچقدر زمینه اعتیاد در بین جوانان بیشتر باشد، میزان ضعف تعهد اجتماعی و عدم تعلق خـاطر بـه جامعه افزایش می یابد و مسلما نوع نگرش به مصرف مواد مخدر مثبت خواهـد بـود.
راهکارهای فرهنگی - پلیسی در این زمینه عبارت است از: ایجاد پیوند بین نهاد خانواده و سازمان نیروی انتطامی از طریق افزایش میزان اعتمـاد مردم به پلیس جهت دادن اطلاعاتی در زمینه فرزندان معتاد از سوی خانواده ها، افزایش حس اعتماد و امنیت در بین مردم نسبت به ارگـان هـای انتظـامی بـا ارائـه تصویری از عملکرد خـود در خصـوص یـاری معتـادان و بازگردانـدن آنـان بـه آغـوش خانواده هایشان ؛ برگزاری کلاس های آموزشی برای والدین در خصوص شناخت انواع مواد، اقدام های آموزشی به والدین برای واپیش رفت و آمد فرزندان ، نظارت بر رفتار آنـان و نحوة برخورد با فرزندان ، حمایت اجتماعی و قضایی از معتادانی که مصرف مواد مخدر را ترک کرده انـد یـا در حال ترک بسر می برند، نظارت بر عملکرد مراکز ترک اعتیاد و کانون های اصلاح و تربیت ."