چکیده:
زمینه و هدف: سوء مصرف مواد و شیوع آن یکی از اصلیترین دغدغههای جوامع امروزی به شمار میرود و سالانه هزینههای زیادی صرف درمان افراد معتاد میشود. به همین دلیل شناسایی شیوههای مختلفی که بتوانند در درمان معتادان اثرگذاشته یا آن را سرعت ببخشند، ارزشمند است. در این راستا پژوهش حاضر قصد دارد اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی را بر ارتقاء سرمایه روانشناختی و مولفههای آن در افراد معتاد مورد بررسی قرار دهد. روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، از نوع پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل اسـت. جامعه پژوهش شامل معتادان مرکز متادون درمانی ترک اعتیاد شهرستان قروه (نیکو سلامت) در سال 1392 به تعداد 120 نفر است که از بین آنها 90 نفر به دلیل دارا بودن شرایط تحصیلی به عنوان نمونه انتخاب و سپس بر اساس نمرات پرسشنامه سرمایه روانشناختی (آلفای کرونباخ 85/0)، 30 نفر از این افراد که پایینترین نمره را گرفتند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقهای معنادرمانی به شیوه گروهی را دریافت کردند، اما گروه کنترل تحت هیچگونه آموزشی قرار نگرفتند. برای جمعآوری دادهها از مقیاس سرمایه روانشناختی (PCQ) و برای تحلیل آماری دادهها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافتهها و نتایج: پژوهش نشان داد که میانگین نمرات سرمایه روانشناختی و مولفههای خودکارآمدی، تابآوری، امیدواری و خوشبینی، در پسآزمون گروه آزمایش به طور معناداری از میانگین نمرات پسآزمون در گروه کنترل بالاتر است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که معنادرمانی به شیوه گروهی به طور معناداری در ارتقا میزان سرمایه روانشناختی و مولفههای آن در افراد معتاد موثر است.
خلاصه ماشینی:
"سـرمایه روان شناختی ، سازه ای ترکیبی و به هم پیوسته است که چهار مؤلفه ادارکی - شناختی یعنی امیدواری ، خوش بینی ٧، خودکارآمدی و تاب آوری ٨ را در بر می گیرد: ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1-Mostafaei, Hosseini & Jenaabadi 2-Psychological Capital 3-Luthans, Luthans & Luthans 4-Robbins, Millet, Caccioppe & Waters- Marsh 5-Seligman & Csikszentmihalyi 6-Goldsmith, Veum & Darity 7-Optimism 8-Resilliency - خودکارآمدی ، باور فرد به توانایی هایش برای دستیابی به موفقیت در انجام وظیفه ای معین از راه ایجاد انگیزه در خود، تأمین منابع شناختی برای خود و نیز انجام اقـدامات لازم است ؛ - تاب آوری نوعی حالت قابل توسعه در فرد اسـت کـه بـر اسـاس آن قـادر اسـت در رویارویی با ناکامی ها، مصیبت ها و تعارض هـای زنـدگی و حتـی رویـدادهای مثبـت ، پیشرفت ها و مسئولیت بیشتر، به تلاش افـزون تـر ادامـه دهـد و بـرای دسـتیابی بـه موفقیت بیشتر، از پای ننشیند (لوتانز، وگلگسنگ و لستر ١، ٢٠٠٦)؛ - خوش بینی با چهار شاخص شناخته می شود؛ افراد خوش بـین در مواجـه شـدن بـا شکست ها و موفقیت ها، بر اسنادهای کلی تکیه می کنند، اسنادهایشان پایـدار اسـت ، موفقیت هایشان را به توانایی های درونـی خـود نسـبت مـی دهنـد و در رویـارویی بـا ناکامی ها، شکست خود را به عوامل ویژه بیرونی و غیرپایدار نسبت می دهند (جنسن و لوتانز٢، ٢٠٠٦)؛ - امیدواری حالت انگیزشی مثبتـی اسـت کـه از احسـاس موفقیـت آمیـز عاملیـت و برنامه ریزی برای دستیابی به هدف ناشی شده است ."