چکیده:
مطالعات سکهشناسی ساسانی از اواخر قرن هجدهم میلادی آغاز شد و تا کنون پیشرفتهای چشمگیری داشته است، بهگونهای که امروز پاسخ بسیاری از پرسشها و ابهامات تاریخ و باستانشناسی دورۀ ساسانی از تحقیقات سکهشناختی بهدست میآید. این مقاله در سه بخش جداگانه، به مسائل عمومی و بنیادی سکهشناسی ساسانی میپردازد تا خوانندگان فارسیزبان را از سرگذشت و دستاوردهای تحقیقات سکهشناسی ساسانی از آغاز تا امروز، مجموعههای مهم سکههای ساسانی در ایران و جهان، رویکردهای نو و مبانی روششناختی این مطالعات آگاه سازد.
خلاصه ماشینی:
سرگذشت سکه شناسی ساسانی شاید بی فایده نباشد که بحث را از سه تالار راهروی شمالی طبقۀ دوم موزه تاریخ هنر وین شروع کنیم : کابینۀ سکۀ وین ، مجموعه ای با بیش از ششصد هزار سکه و سرسکه و مدال و اسکناس و غیره ، که در قرن های گذشته به مجموعۀ سلطنتی امپراتوری اتریش ـمجارستان تعلق داشته است .
آنتوان ـایزاک سیلوستر دساسی (١٧٥٨ـ١٨٣٨)، خاورشناس فرانسوی، نخستین کسی بود که به مدارک بازمانده از دوره ساسانی، خصوصا کتیبه ها و سکه ها، توجه کرد و کتاب گزارش آثار باستانی گوناگون پارس و مدال های شاهان سلسلۀ ساسانی، به انضمام تاریخ این سلسله ترجمه شده از متن فارسی میرخواند را منتشر کرد ( ,Silvestre de Sacy .
مهم ترین کتابی که در دهۀ ١٩٣٠ انتشار یافت سکه شناسی ایران باستان : دوره ساسانی اثر ژاک دمرگان (١٨٥٧ـ١٩٢٤) بود که چند سال پس از مرگ نگارنده اش به چاپ رسید (١٩٣٣ ,de Morgan).
فرانتس آلتهایم (١٨٩٨ـ١٩٧٦)، که کتاب های متعدد و مهمی در زمینۀ تاریخ جهان باستان از یونان و روم تا قلمرو هپتالیها و هون ها از خود باقی گذاشته ، در میانۀ قرن بیستم با همکاری دخترش روت آلتهایم ـاشتیل تألیف کتابی را درباره تاریخ سیاسی و اقتصادی ایران ساسانی با عنوان یک دولت آسیایی آغاز کرد (١٩٥٤ ,Stiehl –Altheim ).
“New Evidence for Sasanian Numismatics: The Collection of Ahmad Saeedi”, in: Rika Gyselen (ed.