چکیده:
مقدمه: امروزه پژوهشها نشان داده است که کژکاریهای شناختی به ویژه کارکردهای اجرایی در افراد با نشانگان فرسودگی تحصیلی و علایم افسردگی وجود دارد و یکی از مهمترین درمانهای موجود در این زمینه نوروفیدبک است. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر نوروفیدبک با امواج آلفای بالا بر کارکردهای اجرایی دانشجویان دختر دانشگاه کردستان با نشانگان فرسودگی تحصیلی و علایم افسردگی بود. روش: روش مطالعه نیمه تجربی به صورت پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعهی آماری این پژوهش شامل کلیهی دانشجویان دختر دانشگاه کردستان در سال تحصیلی 1395-1394 و روش نمونهگیری از نوع داوطلبانه بود. بدین صورت که ابتدا آزمون غربالگری افسردگی بک و فرسودگی تحصیلی ماسلاش در بین دانشجویان دختر 25- 19 ساله توزیع شد و سپس بر اساس نمرهی پرسشنامهها دانشجویانی که از متوسط نمرات در هر دو پرسشنامه برخوردار بودند انتخاب گردیده و از بین افرادی که شرایط ورود به پژوهش حاضر را داشتند 34 نفر برای مشارکت در پژوهش حاضر داوطلب شدند که به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش( 17 نفر) و کنترل(17 نفر) قرار گرفتند و به نسخهی نرمافزاری آزمونهای کارتهای ویسکانسین و استروپ رنگ واژه و آزمون فراخنای حروف ارقام پاسخ دادند. جلسات نوروفیدبک برای گروه آزمایش در آزمایشگاه روانشناسی دانشگاه کردستان و برای هر فرد طی یک دورهی آموزشی 10 جلسهای( هفتهای 2 بار و به مدت 45 دقیقه) انجام شد. پروتکل نوروفیدبک با استفاده از امواج آلفای بالا در ناحیهی پاریتال و اکسیپیتال)نقاطP3, PZ, P4, O1, 02) و نقطهی PZ انجام گرفت که پس از گذشت 3 جلسه دو نفر از اعضای گروه آزمایش از ادامهی همکاری انصراف دادند. پس از اتمام جلسات از هر دو گروه پسآزمون به عمل آمد و دادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین گروههای آزمایش و کنترل از لحاظ پسآزمون حافظهی کاری( 001/0> P) و تغییر توجه ( 001/0> P) با کنترل پیشآزمون تفاوت معناداری وجود دارد ولی روش نوروفیدبک تاثیر معناداری بر بازداری پاسخ غالب دانشجویان نداشته است( 05/0< P). نتیجه گیری: یافتههای این پژوهش نشان داد که نوروفیدبک با امواج آلفای بالا بر کارکردهای اجرایی دانشجویان با نشانگان فرسودگی تحصیلی و علایم افسردگی اثرگذار است و از طریق تغییراتی که در سطوح سلولی مغز ایجاد میکند منجر به بهبود عملکرد شناختی افراد میشود.
خلاصه ماشینی:
بدین صورت که ابتدا آزمون غربالگری افسردگی بک و فرسودگی تحصیلی ماسلاش در بین دانشجویان دختر 25- 19 ساله توزیع شد و سپس بر اساس نمرهی پرسشنامهها دانشجویانی که از متوسط نمرات در هر دو پرسشنامه برخوردار بودند انتخاب گردیده و از بین افرادی که شرایط ورود به پژوهش حاضر را داشتند 34 نفر برای مشارکت در پژوهش حاضر داوطلب شدند که به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش( 17 نفر) و کنترل(17 نفر) قرار گرفتند و به نسخهی نرمافزاری آزمونهای کارتهای ویسکانسین و استروپ رنگ واژه و آزمون فراخنای حروف ارقام پاسخ دادند.
نتیجهگیری: یافتههای این پژوهش نشان داد که نوروفیدبک با امواج آلفای بالا بر کارکردهای اجرایی دانشجویان با نشانگان فرسودگی تحصیلی و علایم افسردگی اثرگذار است و از طریق تغییراتی که در سطوح سلولی مغز ایجاد میکند منجر به بهبود عملکرد شناختی افراد میشود.
1 - academic burn-out2- depression3- executive function4- Miyake 5- attention shift6- update of working memory سومین کارکرد الگوی میاک بازداری پاسخهای غالب1 است که به توانایی سرکوب و خاموش کردن آگاهانه پاسخهای خودکار و غالب به منظور ارایهی پاسخهای مناسبتر و هدفمند اشاره دارد.
A controlled study on the cognitive effect of alpha neurofeedback training in patients with major depressive disorder.