چکیده:
عرفا، برای تبیین مواجید عرفانی خود واثبات آنها از تمثیل استفاده میکنند. در این تحقیق پس از بررسی ویژگیهای تمثیل وچگونگی کاربرد آن درتفهیم مطالب، مخصوصا مطالب عرفانی، ابتدا مباحث مورد نظر نجمالدین رازی مطرح وسپس توضیح لازم در باره آن ادا و پس از آن، تبیین نجم الدین ذکرشده و سر انجام با آوردن نمونههایی از تمثیلات نجمالدین رازی در مرصادالعباد، نقش تمثیل بخوبی نشان داده شده است.
The mystics use Allegory, to explain their mystical pretense and setting them up.
In this research, after surveying the characteristics of allegory and its application in the interpretation of the material, especially the mystical material, First was discussed the topics of Njm al-Din Razi. Then, we have Explained the explanation of Najm al-Din, and Finally by bringing examples of the allegations of Najm al-din Razi in Mersad al-ebad the role of the allegory in the presentation of mystical subjects has been well represented to demonstrate mystical topics have been well illustrated..
خلاصه ماشینی:
چون این سهشرط حاصل آید، حج میسر شود»(رازی،همان: 33) 6-2- طرح موضوع: مبدأ مخلوقات وموجودات، ارواح انسانی بود، ومبدأ ارواح انسانی، روح پاک محمدی بود- علیه الصلوه والسلام- چنانکه فرمود: «اول ماخلق الله تعالی روحی» ودر روایتی «نوری» (همان: 37) 6-2-1- بیان مطلب: آنچنان که از آیات وروایات برمیآید؛ آفرینش در دو بخش صورت گرفته است: عالم انوار وعالم اجسام.
»(همان: 42) 6-3-2- ذکرتمثیل در تبیین ماهیت روح: نجم الدین رازی مطابق مشرب عرفانی خود برای تقریب به ذهن کردن موضوع وتسهیل در فهم آن به تمثیل متوسل میشود وبا بیان مثال قند که به نظر ایشان درآن هفت صفت تعبیه است به توضیح این امر ربانی میپردازد وهریک از صفات قند را با یکی از صفات روح مطابقت میدهد:« اصل همه ی صفات آن هفت صفت است، و هرصفتی از صفات روح به مثابت صفتی از صفات قند است؛ چنانکه نورانیت به مثابت سفیدی ومحبت به مثابت ظلمت وعلم به مثابت صفا وحلم به مثابت کدورت وانس به مثابت لطافت وبقا به مثابت کثافت وحیات به مثابت حلاوت وهرصفت که درقند اثر آن اندکتر ظاهر است به همان مثابت در روح اثر آن صفت اندکتر ظاهر است.
نجم الدین رازی نیز در مرصاد العباد، در مواضعی از کتاب که نیاز به استدلال واحتجاج دارد همانند سایر صوفیان به شیوة تمثیل اما به روش خاص خود به استدلال میپردازد که در متن مقاله ضمن معرفی موضوعات و بیان توضیحات لازم و ارایة تبیینات نجم الدین رازی، تمثیلاتی که ایشان برای اثبات مدعای خود بیان کرده اند آورده شده است.