چکیده:
یکی از شاعران پارسیگوی سبک هندی که تاکنون ناشناخته مانده است شرعی شیرازی
است.(۱۰۲۰- ۱۰۹۰ مق). تنها نسخه خطی دیوان اشعار این شاعر غزل پرداز » در کتابخانه مجلس
شورای اسلامی نگهداری میشود و تا کنون تصحیح انتقادی نشده است. محتوای این دیوان شامل
۶ غزل و ۲۵۸ رباعی و دو مثنوی نسبتا کوتاه است. بیشتر عمر شاعر شیرازی در سرزمین هند
سپری شدهء وی در اواخر عمر یاد وطن کرد و به شیراز بازگشت.
هدف اصلی این پژوهش به شیوهة تحلیل محتوا آن است تا ضمن تاتّل در ویژگیهای اثرء
شگردهای بیانی و ادبی اثرء بررسی گردد و در پایان به این سوّال اصلی پژوهش: «سبک ادبی و
شیوه های خاص شرعی شیرازی در چه مواردی خلاصه میشود؟» پاسخ داده شود.
نتایج نهایی مترتب بر این تحقیق شناسایی نسخه خطی منحصر به فرد دیوان شرعی شیرازی و
واکاوی شیوه های بیان و خصوصیات سبکی و ادبی و زبانی این شاعر ارزشمند در سبک هندی
است که تا کنون در تاریخ زبان و آدبیات فارسی عصر صفویه مغفول مانده است.
A previously unknown Islamic Persian poets of Hindi style of Shiraz. . (1020 1090 H.q ) .Only manuscript of poetry in the lyric poet processing stored in the Library of Parliament And has been critical edition . The content of this Court contains 956 sonnets and quatrains and two Masnavi 258 is relatively short . Shirazi poet lived in the land of India passed , he learned late in life, home and returned to Shiraz .The main objective of this research is content analysis method While reflecting on the Specification effect , expressive techniques and literary work, checked And at the end of the main research question : " Shirazi religious literary style and specific practices can be summarized in what ?" Will be answered.The final results associated with this research is to identify unique manuscript Sharia Court Shirazi And explore ways of expression and stylistic characteristics and the poet's literary and linguistic value Which has been neglected in the history of Persian language and literature .
خلاصه ماشینی:
به هرحال تخلص «شرعی » برای او قطعی است : هرکجـا یـار کنـد از تـو طلـب جـان شـرعی کــن نثــار قــدم او، مکــن امســـــاک آنجــا (غزل ٤ ب ٩) یکی از بستگان شاخص شرعی که در یکی دو جا از دیوان به نام او اشـاره کـرده اسـت ، عرفـی شیرازی شاعر مشهور سبک هندی در قرن دهم است ، در یکی از قصاید میگوید: فخـــر عرفـــی کنـــد بـــه خویشـــی مـــن کـــه فــــــــلان ز دودمـــــــان منســـت ملــــــک نظــــــــــم زنــــم نوبـــــت وارثــم مــن ، زمــــــان زمــــان منســت (برگ ٥٠-٥١ نسخه خطی ) «عرفی شیرازی به اعتبار شغل پدر که وزیر داروغۀ شیراز بوده و مسئولیت امور شرعی و عرفی را بر عهده داشته ، تخلص «عرفی » را برگزیده است » (دیوان اشـعار، عرفـی : ١١٢) میتـوان نتیجـه گرفت که شرعی هم به واسطۀ قرابت خانوادگی بسیار نزدیک با عرفی ، عنوان شـرعی را بـرای خـود پسندیده است ؛ چه خود در غزلی گفته است : شــرعی نکنــــد راه غلــط پیــرو شـــرعست اعلـــم بــود، انـــــواع غلـــط کــار عوامســت (غزل ١٥٣ب ٦) زادگاه شرعی شهر شاعرپرور شیراز زادگاه شاعر است و خود او بارها به این موضوع تصریح دارد: کی حـب وطـن حـک شـود از لـوح ضـمیر هرگـــــز نــرود ز یــاد شرعــــــی شــیراز (قصاید، ص : ٣٩٨) به وطن چـون نکنـد شـرعی شـیرازی فخـر که همـــه خلق جهــان معتقـد شیـــرازند (غزل ٣٢٤ ب ٧) دوران زندگی شرعی شرعی بعد از کسب معلومات به درجه ای میرسد که خود را یوسف مصر دانش میدانـد همچـون یوسف (ع ) محسود برادران و اقربا واقع میشود و به همین دلیل عازم سفر به هند میگردد: یوســـــف مصـــــر دانشـــــم شـــــرعی دشـــــمن مـــــن بـــــرادرن منســـــت (قصاید، برگ ٥٢ نسخه خطی ) 5 ازدواج و فرزند شرعی در ابیات متعدد از دیوان یار و نگار و نازنینان و مه رویان هنـدی سـخن بـه میـان آورده ، ولی خبری از ازدواج و تشکیل تأهل او نیست ، و تا آخر عمر مجرد زیسته اسـت ، در مثنـوی مفتـاح الفواید گفته است : شکر که شرعی به جهان زن نخواستاز غـــم این طایفه تن را نکاست بــــود در اقلیـــــم جهــــان پــارســـــا خــــود نشـــد او پیـــــرو نفـــس و هــــوا (برگ ٤٣٣ نسخه خطی ) از نداشتن فرزند نیز غم ندارد، چه معتقد است اشعار او بهترین فرزندان خلق هستند: شـرعی چــه شــد ار تـو در جهــان لا ولــدی اشعـــــار نکوترســـت فرزنــــــد خلـــف (برگ ٤٠١ نسخه خطی ) سفر به هند شرعی در وضع آشفته ای مجبور به سفر به هند میشود و این سفر چهل سال به طول مینجامد: تا به کی باشم من سرگشته در عهد شـباب همچون زلف گل رخان آشفته و در پیچ و تاب ...