چکیده:
با پیشرفت روند جهانی شدن، عده ای دوران انقلاب ها را خاتمه یافته تلقی کرده و می کوشند مفهوم گفتگو و «دیپلماسی» را مترادف با سازگاری و متضاد با مفهوم انقلاب نشان دهند. از نظر ایشان انقلابی گری و تنش زایی یکی بوده و بویژه عصر جهانی شدن را عصر گفتگو به جای انقلاب می دانند. مسئله این پژوهش نمایش همسویی دیپلماسی و انقلابی بودن در عصر جهانی شدن، در قالب ویژگیهای مفهوم «دیپلماسی انقلابی» است. هدف پژوهش، امتداد مفاهیم «دیپلماسی» و «دیپلماسی دفاعی» به فضای انقلاب و انقلاب اسلامی و بیان اصول و ویژگی «دیپلماسی انقلابی» در عصر تحولات جهانی است. نوع پژوهش بنیادی و روش آن آمیخته، توصیفی موردی، و برای پردازش داده های اصلی، «شیوه تاثیر متقابل رویداد، روندها» انتخاب شده است. نتیجه پژوهش و بررسی گویا است که مفاهیم گفتگو، رایزنی یا «دیپلماسی» با مفهوم انقلاب در عصر جهانی شدن تضادی ندارد و این دو همچنان جایگاه برجسته خود را در روابط بین الملل حفظ کرده است. در این میان، انقلاب اسلامی در گذار از تحولات جهانی با ابداع نوع جدیدی از گفتگو با عنوان «دیپلماسی انقلابی» ظرفیت های نوین دیپلماتیک را ایجاد کرده است. همان گونه که در بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بر رعایت اصول انقلابی در موضوع «دیپلماسی» تاکید، و ویژگی مفهوم نوین «دیپلماسی انقلابی هوشمند» ترسیم شده است. دیپلماسی انقلابی و هوشمند یگانه روشی است که این توان را دارد تا بر پایه اصول انقلابی، ظرفیت و فرصتهای نوین همکاری چندجانبه بین المللی ایجاد، و تهدید و تحریم های هوشمند و هم چنین «دیپلماسی اجبار» دشمنان را بی اثر سازد.
خلاصه ماشینی:
دیپلماسی انقلابی و هوشمند یگانه روشی است که این توان را دارد تا بر پایه اصول انقلابی، ظرفیت و فرصتهای نوین همکاری چندجانبه بین المللی ایجاد، و تهدید و تحریم های هوشمند و هم چنین «دیپلماسی اجبار» دشمنان را بیاثر سازد.
چنین به نظر میرسد که مفهوم «دیپلماسی دفاعی» معادل «دیپلماسی نظامی» است ؛ اما این گونه نیست ؛ زیرا دفاع نظامی تنها یکی از حوزه های دفاع ملی است ؛ به عبارتیدیگر، نظام دفاعی هر کشور شامل همه دفاع در همه حوزه های اجتماع (سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و...
دیپلماسی نظامی، ایجاد بستر محیطی (منطقه ای و جهانی) مناسب و مطلوب برای تحقق و آسان سازی تحقق اهداف راهبردی سیاست خارجی است " (صدوقی، ١٣٨٣: ٢٧ و ٢٨).
این فرایند سیاسی همراه با نمایش قدرت و تهدید به کارگیری زور و یا حتی کاربرد محدود زور است تا انگیزه طرف مقابل برای مقاومت و ادامه سیاست خود از بین برود و با نمایش هزینه های سنگینی که در صورت عدم تمکین باید متحمل شود، محاسباتش تغییر کند و درخواست اجبارکننده را بپذیرد؛ طرف مجبور میشود بین گزینه ضربه نظامی و یا سازش ، گزینه دوم را انتخاب کند که کم هزینه تر است " (٤١ :٢٠١٥ Perez).
"سیاست دفاعی هر دولت ، واکنشی است به تهدیدات عینی و ذهنی برخاسته از محیط امنیتی خود و با توجه به اهداف ، منافع ، ارزشهای اساسی و میزان قدرت آن دولت گستره این محیط امنیتی نیز متفاوت خواهد بود.
در همین زمینه این نظریه تأیید میشود که کارامدترین و اثربخشترین دیپلماسی دفاعی برای نظام جمهوری اسلامی در تحولات کنونی جهان «دیپلماسی دفاعی انقلابی» است .