چکیده:
هجوم مغولان به عنوان یکی از مهم ترین حادثه های تاریخ ایران ، تمامی ارکان و بنیان های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن روزگاران ایران را تحت تاثیر خویش قرار داد. این حادثه ، دگرگونی بسیاری را در مسیر تاریخ سبب گردید و در هر زمینه از تاریخ نقش موثر و قابل تامل ایفا نمود. پس از فروپاشی آل بویه ، خوزستان همانند سایر مناطق ایران جزئی از حوزه ی نفوذ خلافت عباسی بود و تا حمله ی مغول وضع بر همین شکل باقی ماند. با سقوط بغداد به دست هلاکوخان مغول و پایان خلافت عباسی در سال ٦٥٦ هـ.ق خوزستان نیز تحت حاکمیت مغولان درآمد. پس از آن بازماندگان و نوادگان هلاکو ایلخانان به طور متناوب بر بخش هایی از خوزستان تسلط یافتند. این وضع تا حمله ی تیمور لنگ به سال ٧٩٥ هـ.ق ادامه داشت . از آن پس جانشینان تیمور بر خوزستان حکم فرمایی کردند. در این پژوهش سعی بر این است که به این پرسش پاسخ دهیم که چه عواملی باعث شده بود، که شوشتر در کانون تحولات سیاسی خوزستان در دوره مغول قرار بگیرد؟ فرضیه محوری این است که در تاریخ سیاسی شوشتر موقعیت جغرافیایی و نظامی شهر و وجود قلعه مستحکم سلاسل باعث اهمیت این شهر در خوزستان بوده و این عوامل نه تنها بر اوضاع سیاسی شوشتر تاثیر گذار بوده بلکه شوشتر را به عنوان کانون و کرسی ایالت خوزستان مطرح می ساخت . در این پژوهش از روش توصیفی ̊ تحلیلی استفاده شده است
خلاصه ماشینی:
بررسی اوضاع سیاسی-اجتماعی خوزستان در دوره ایلخانان (با تاکید بر شهر شوشتر) 1 مریم مرغائی زاده 2 مسعود ولی عرب چکیده هجوم مغولان به عنوان یکی از مهم ترین حادثه های تاریخ ایران ، تمامی ارکان و بنیان های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن روزگاران ایران را تحت تأثیر خویش قرار داد.
پس از این که شوشتر ̊ حاکم نشین خوزستان ̊ توسط بیک تیمور تصرف شد این استان هم چنان در دست ایلخانان مغول قرار داشت تا اینکه در سال ٦٩٩ هـ.
این مقایسه ی این ارقام با مالیت عهد سلجوقی (به دینار ایلخانان )، که باز هم توسط حمدالله قزوینی در اثرش ارائه شده ، است دیوان مالیات قبل از دیوان عوارض دیوان مالیات ولایات دولت ایلخانان دوره ی ایلخانان 1335-40/736-41 (رساله ی فلکیه ) (نزهۀ القلوب ) خوزستان بالغ بر ٣٠٠٠٠٠٠ دینار ٣٢٥٠٠٠ دینار ١١٠٠٠٠٠ دینار یکی از پدیده های عمومی اقتصاد ایران در خلال دوره ی ایلخانان ، زوال اقتصاد جنسی (که در نواحی نزدیک شاه راه های کاروان رو و شهرهای بزرگ هم چنان بود) و رشد اقتصاد طبیعی بود.
وضع کشاورزی خوزستان در اواخر عهد ایلخانان درباره ی وضع کشاورزی ایران بعد از اصلاحات غازان نه تنها از روی کتاب نزهۀالقلوب بلکه از روی مطالب کتاب علم فلاحت و زراعت که اثری است به فارسی راجع به فن کشاورزی و مجهول الکاتب که نویسنده ی آن فقط خود را معاصر غازان قلمداد کرده ، و نیز از روی آثار جغرافیایی تاریخی محلی و اطلاعات سیاحان و نامه های رشیدالدین میتوان قضاوت و داوری کرد.