چکیده:
پژوهش حاضر درصدد تدوین مدل نظری سالمزیستی سبک زندگی دانشجویان در جامعه ایرانی بوده است. از این منظر پس از واکاوی سوابق نظری و تجربی مرتبط با موضوع تحقیق، از روش «نظریه داده بنیاد» و طرح نظاممند اشتراوس و کوربین داده های تحقیق با استفاده از مصاحبه هدایت شده با 20 نفر از صاحبنظران و متخصصانی که در حوزه سلامت دانشجویی به عنوان افراد مطلع شناخته می شدند به مرحله اشباع نظری و اجماع کلی رسیده است. پس از تحلیل داده ها در سه بخش کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مدل سالم زیستی سبک زندگی ایرانی- اسلامی دانشجویان تدوین شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که براساس این مدل می توان چنین بیان کرد که شرایط علی موثر در سالم زیستی سبک زندگی دانشجویان عبارت اند از: عادات زندگی، تغذیه، اوقات فراغت، ویژگی های شخصیتی، تاب آوری، قوامیافتگی شخصیتی، خودکنترلی، احساس کارآمدی، آموزش، آموزش رسمی تحصیلی و آموزش غیرمستقیم. مؤلفه های زمینه ای عبارت اند از: حمایت عاطفی، حمایت خانواده، حمایت دوستان، حمایت اجتماعی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، احساس ثبات اقتصادی و احساس منزلت اجتماعی. عوامل مداخله گر محیطی نیز عبارت اند از: نارضایتی تحصیلی، ابهام در اشتغال، بیانگیزگی تحصیلی، مناسک دینی، فشار اجتماعی، پیروی از مد، رفتار ناسالم اطرافیان و محله ی سکونت. مقوله اصلی سالم زیستی سبک زندگی عبارت است از شناخت که شامل شناخت از خود و شناخت از جامعه. تاکید بر فرایند آموزش به ویژه آموزش مهارت های زندگی نیز مهمترین راهکار ارتقای سالم زیستی سبک زندگی دانشجویان به شمار می آید . در نهایت، سالم زیستی سبک زندگی در دانشجویان دارای پیامدهایی همچون: سلامت روانی(آگاهی عاطفی و عزت نفس)، پیشرفت تحصیلی و انتخابهای خردمندانه است.
خلاصه ماشینی:
یافته های پژوهش نشان می دهند که براساس این مدل می توان چنین بیان کرد که شرایط علی موثر در سالم زیستی سبک زندگی دانشجویان عبارت اند از: عادات زندگی، تغذیه، اوقات فراغت، ویژگی های شخصیتی، تاب آوری، قوامیافتگی شخصیتی، خودکنترلی، احساس کارآمدی، آموزش، آموزش رسمی تحصیلی و آموزش غیرمستقیم.
در این راستا، پرسش های ذیل قابل طرح می باشد: سؤال اول: علل مؤثر در سالم زیستی سبک زندگی در دانشجویان کدام اند؟ سؤال دوم: مؤلفه های زمینه ای مرتبط با سالم زیستی سبک زندگی در دانشجویان چیست؟ wellness سؤال سوم: عوامل مداخله گر محیطی مرتبط با سالم زیستی سبک زندگی در دانشجویان چیست؟ - سؤال چهارم: مقوله اصلی سالم زیستی سبک زندگی در دانشجویان چیست؟ سؤال پنجم: راهکارهای ارتقای سالم زیستی سبک زندگی در دانشجویان کدام اند؟ سؤال ششم: سالم زیستی سبک زندگی در دانشجویان چه پیامدهایی به همراه دارد؟ سؤال هفتم: ساختار عاملی سالم زیستی سبک زندگی در دانشجویان از چه مؤلفه هایی اشباع شده است؟ روش شناسی پژوهش راهبرد پژوهشی مورد استفاده در این پژوهش، «نظریه داده بنیاد» است.
چنان که ملاحظه می گردد، تمامی مقوله های یاد شده در حوزه محوری شناخت قرار می گیرند؛ شناخت از خود و شناخت از جامعه در افراد به ویژه جوانان دانشجو، موضوعی است که نقش اصلی و محوری را در موضوع سالم زیستی سبک زندگی ایفا می کند، چرا که شناخت صحیح دانشجویان از خود می تواند آنان را در برابر پیروی از رفتار ناسالم دیگران مصون نماید و در جریان مشکلات زندگی دوام ببخشد.