چکیده:
مقالهی حاضر با تحلیل آکوستیکی دادههای به دست آمده از دو گویشور زبان دری گویش هزارگی به بررسی واکههای سادهی این زبان پرداخته و نشان میدهد بسامد پایهی واکههای ساده در فارسی دری به طور میانگین بین126 هرتز تا 145 هرتز در نوسان است. بسامد پایهی واکههای ساده در هجای باز تکیهبر بیش از هجای باز بیتکیه است و همین الگو در مورد هجاهای بسته تکیهبر و بیتکیه نیز مشاهده می شود یعنی بسامد پایهی آنها در هجای تکیهبر از هجای بدونتکیه بیشتراست. به طور کلی بسامد پایهی واکههای ساده در فارسی دری در هجای باز تکیهبر بیشتر از دیگر هجاها است (145 هرتز) و بسامد پایهی واکههای ساده در هجای بیتکیه از دیگر هجاها کمتراست. درمورد کیفیت واکهها نیز دیدیم که فضای واکهای فارسی دری در هجای تکیهبر باز و بسته کمی بزرگتر از فضای واکهای در هجای بیتکیه است و به طور کلی به این نتیجه رسیدیم که در فارسی دری افتاده ترین واکه، واکهی [a] و افراشتهترین واکه ها [I:] [I] هستند.
خلاصه ماشینی:
(رجوع شود به تصویر صفحه) جدول 4-1 میانگین بسامد پایهی واکههای ساده در هجای باز تکیه بر , باز بیتکیه, بسته تکیه بر وبسته بی تکیه همانطور که جدول 4-1 نشان میدهد بسامد پایهی واکههای ساده در تلفظ گویشوران آن به طور میانگین بین126 هرتز تا 145 هرتز در نوسان است.
(رجوع شود به تصویر صفحه) جدول 3-میانگین بسامد سازههای اول و دوم واکههای مختلف در هجای باز بیتکیه (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار3-فضای واکه ای هجای باز بیتکیه از مقایسه دو نمودار مربوط به فضای واکه ای در هجای باز تکیهبر و بیتکیه مشاهده می کنید که فضای واکه ای در هجای تکیهبر بزرگتر از فضای واکه ای در هجای بیتکیه است.
(رجوع شود به تصویر صفحه) جدول 5- میانگین بسامد سازههای اول و دوم واکههای مختلف در هجای بسته بیتکیه (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار5-فضای واکه ای هجای بسته بیتکیه از مقایسه دو نمودار مربوط به فضای واکه ای در هجای بسته تکیهبر و بیتکیه مشاهده می کنید که فضای واکه ای در هجای تکیهبر بزرگتر از فضای واکه ای در هجای بیتکیه است.