چکیده:
گرهکهای منگنز تودههایی غالبا کروی شکل هستند که از اکسیدهای منگنز و آهن تشکیل شدهاند. اندازه این گرهکها میتواند از حد توپ گلف تا یک سیبزمینی بزرگ متغیر باشد. گرهکها در مناطق وسیعی از دشتهای مغاکی پوشیده از رسوب در همه اقیانوسهای زمین غالبا در اعماق حدود 3500 تا 6500 متر تشکیل میشوند. این گرهکها در جایی بهوجود میآیند که سرعت رسوبگذاری کم (کمتر از 10 سانتیمتر در هزار سال) باشد. کانیهای منگنز و آهن موجود در این تودهها از دو منبع حاصل میشوند: آبزاد (تهنشست کانیها از آب سرد دریا) و دیاژنتیک (تهنشست کانیها از آبهای منفذی رسوبات). ترکیب کانیشناسی گرهکها عمدتا شامل ورنادیت (نوعی اکسید منگنز)، تودوروکیت (نوع دیگری از اکسید منگنز) و بیرنزیت (نوع سومی از اکسید منگنز) است. گرچه منگنز و آهن فلزات اصلی سازنده گرهکهای منگنز به شمار میروند، اما نیکل، کبالت، مس، و مقادیر کمتری از مولیبدن، لیتیم، عناصر خاکی کمیاب (REE) و برخی فلزات دیگر نیز از دیگر فلزات ارزشمند موجود در این گرهکها هستند.
خلاصه ماشینی:
گرچه منگنز و آهن فلزات اصلی سازنده گرهکهای منگنز به شمار میروند، اما نیکل، کبالت، مس، و مقادیر کمتری از مولیبدن، لیتیم، عناصر خاکی کمیاب (REE) و برخی فلزات دیگر نیز از دیگر فلزات ارزشمند موجود در این گرهکها هستند.
در اوایل، توجه به گرهکها بهخاطر مقدار زیاد نیکل، مس و منگنز موجود در آنها بود، اما مطالعات بعدی نشان داد که گرهکها مقادیر قابل ملاحظهای از سایر فلزات اساسی مورد نیاز برای فناوری پیشرفته و فناوری سبز را نیز در خود دارند.
جای تصویر 2 گرهکها معمولا اندازهای در حد توپ گلف (غالبا 1 تا 12 سانتیمتر) دارند اما بهطورکلی اندازه آنها از چند میلیمتر (میکروگرهکها) تا حدود 20 سانتیمتر متغیر است.
این تفاوت شامل دو مورد است: گرهکهای کوههای دریایی فقط منشأ آبزاد (هیدروژنتیک4) دارند و غالبا هسته آنها را قطعهسنگهای بزرگ تشکیل میدهند، اما گرهکهای دشت مغاکی معمولا هستهای کوچک دارند.
گرهکهای منگنز در CCZ، روی رسوبات مغاکی را در منطقهای با وسعت تقریبی ده میلیون کیلومتر مربع (شامل 75 کیلوگرم گرهک در هر متر مربع از بستر دریا) میپوشانند، اما غالبا مقدار متوسط آنها کمتر از 15 کیلوگرم است (تصویر 4).
جمعبندی گرهکهای منگنز در سطح رسوبات در همه دشتهای مغاکی که سرعت رسوبگذاری در آنها کم است (کمتر از 10 سانتیمتر در هزار سال) یافت میشوند.
) Encyclopedia of Ocean Sciences, Elsevier Ltd, 2nd edn, Vol3, 488-495.
Deep Sea Minerals: Manganese Nodules, a physical, biological, environmental, and technical review.
گرهکهای منگنز در همه اقیانوسها وجود دارند اما فقط در چهار منطقه، تجمع آنها بهاندازهای زیاد است که آن مناطق ارزش اقتصادی پیدا کردهاند.