چکیده:
در چند دهة اخیر، زندگی انسانها، شدیداً تحت تأثیر ارتباطات نوین، قرار گرفته است؛ این واقعیت نه تنها زندگی اجتماعی انسان را متأثر ساخته، بلکه به خصوصیترین ابعاد زندگی او رسوخ نموده است. در این میان شبکههای اجتماعی مجازی به عنوان بخشی از این رسانهها و ارتباطات نوین، امکانی را فراهم آوردهاند که کاربران به واسطه آنها از یک سو علاقه مندیها، افکار و فعالیتهای خودشان را با دیگران به اشتراک میگذارند، از دیگر سو این شبکهها بر روی درک و دریافت افراد از وضعیت زندگی خود در همه زمینهها اعم از فرهنگی و ارزشی تاثیر میگذارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش شبکههای اجتماعی مجازی در کیفیت زندگی کاربران 20 تا 29 ساله شبکههای اجتماعی مجازی در شهر تهران در سال 1395 است، این پژوهش از نظر نوع هدف یک بررسی کاربردی، از نظر وسعت پهنانگر، از نظر دامنه خرد و از نظر زمانی، یک بررسی مقطعی است. روش پژوهش میدانی با استفاده از تکنیک پیمایش، و ابزار جمع آوری داده پرسشنامه است. حجم نمونه با استفاده از نرم افزار SPSS Sample Power معادل 700 نفر برآورد شده است. نتایج توصیفی بیانگر این است که 80/9 درصد از کاربران میزان استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی را پایین بیان کردهاند که میانگین آن (2 ساعت) برآورد شده است و میانگین کیفیت زندگی 7/98 درصد کاربران متوسط و بالاتر از متوسط بوده است. نتایج آزمون فرضیات بیانگر این است که نقش استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی در کیفیت زندگی کاربران تهرانی (sig=0/977) و سرمایه اجتماعی (sig=0/257) رد شد، اما فرضیه نقش سرمایه اجتماعی در کیفیت زندگی کاربران (sig=0/000) تایید شد. در کل متغیرهای مستقل میزان استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی و سرمایه اجتماعی به میزان 19 درصد توانایی تبیین تغییرات کیفیت زندگی را دارا هستند.
In recent decades, human life, strongly influenced by modern communications, is this fact not only affects human social life, but has penetrated into the most private aspects of his life. The virtual social networking as part of the media and modern communications, allowing users because they have that on the one hand Interests, thoughts and share their activities with others, on the other hand the grid on the understanding and for people of their lives in all areas, including culture and values affect. This study aimed to investigate the role of virtual social networks in the quality of life of 20 to 29-year-old social network is virtual in Tehran in 1395. The research objective of a functional review, extensive in scope, in terms of the scope and reason in terms of time, is a cross-sectional study. The field research methods using survey techniques, and tools for data collection questionnaire. A sample using the software SPSS Sample Power 700 is estimated. Descriptive results show that 80/9 percent of users have stated the use of virtual social networks down an average of (2 hours) is estimated and the average was 7.98% of average and above-average quality of life has been. Hypothesis test results indicate that the use of virtual social networks in the quality of life for users in Tehran (sig = 0/977) and social capital (sig = 0/257) was rejected, but the hypothesis of the role of social capital in quality of life (sig = 0.000) was confirmed. Independent variables in the use of virtual social networks and social capital as much as 19 percent have the ability to account for changes in quality of life.
خلاصه ماشینی:
زیـرا از بـا وجـود دسترسـی اکثریـت مـردم بـه اینترنـت و شـبکه هـای اجتماعی مجازی و همچنین صرف زمان زیادی از وقت کاربران در این شبکه هـا، بـه دلایلـی از جمله ؛ عدم فرهنگ سازی و نبود سواد رسانه ای مناسب در استفاده از این شبکه ها؛ تاثیر اسـتفاده از آنها بر روند جامعه پذیری و جایگزینی جامعه پذیری مجازی به جای جامعه پذیری از سـوی والدین و خانواده ؛ همچنـین تـاثیر ایـن شـبکه هـا در ایجـاد فاصـله میـان افـراد خـانواده و اعتیـاد اینترنتی، تاکنون پژوهشی در حوزه تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر کیفیت زندگی کـاربران انجام نشده است .
حال با توجه به تغییرات مشهود در جامعه در ارتباط با تاثیرات فضای مجـازی، در ایـن پـژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوالات هستیم که آیا میزان استفاده از شبکه هـای اجتمـاعی مجـازی در کیفیت زندگی کاربران نقش دارد؟ دیگر اینکه ، آیا متغیر سرمایه اجتماعی به عنوان متغیـری میانجی در این پژوهش در کیفیـت زنـدگی کـاربران شـبکه هـای اجتمـاعی مجـازی تاثیرگـذار است ؟ تاریخچه شکل گیری هر کدام از مفاهیم پژوهش درسـال ١٩٩٧نخسـتین شـبکه اجتمـاعی (Six Degrees) شـروع بـه فعالیـت نمـود.
مرور پیشینه پژوهش نشان می دهد کـه نتـایج بـه دسـت آمـده در مـورد میـزان و متغیرهـای تاثیرگذار بر کیفیت زنـدگی متفـاوت و نـاهمگون اسـت و بـا توجـه بـه جدیـد بـودن موضـوع پژوهش حاضر، مطالعه این مساله در بین کاربران شبکه هـای اجتمـاعی مجـازی در کـلان شـهر تهران حائز اهمیت ویژه است .