چکیده:
نظام سازی اسلامی به معنای برساخت مبانی،اصول و اهداف دینی در حکومتی تازه است که به
سرعت و در پی انقلاب، شکل می گیرد اما بقای آن، به تاسیس و تداوم نهادهای سه گانه مذهبی در
بخش های اجرا،قضا و تقنین و ایجاد و ابقای نهادهای مناسب به آن، مرتبط است ولی یکی از
مساله های مطروحه آن است که نمی دانیم نهاد سازی تنها به تشکیل موسسه و نهاد نیست بلکه درجه
اجتماعی شدن آن، میزان نهادمندی اسلامی و مقدار ارتباط آن با تمدن نوین اسلامی را معین می کند،
بنابراین، سئوال پیش روی مقاله حاضر آن است که به نوع ارتباط بین نظام-نهاد-تمدن نوین در سطح
اسلامی پاسخ دهد. فرضیه ما عبارت است از: تنها با افزایش درجه نهادینه شدن نهادهای اسلامی
جدید، قادر خواهیم بود نظام تازه برآمده اسلامی را در نیل به تمدن نوین اسلامی یاری دهیم در
نتیجه، هدف مقاله تنها نشان دادن ارتباط عناصر سه گانه مذکور نیست بلکه کمک به تعمیق باور
ضرورت تداوم ارتباط آن در ذهن و عمل مردم است. از یافتههای مقاله می توان اشاره کرد به این که
نظام اسلامی تشکیل نمی شود مگر به تعمیق نهادهای مرتبط و این نهادهای دینی اجتماعی شده اند
که راه را برای شکل گیری تمدن نوین اسلامی در تراز انقلاب اسلامی فراهم می آورند.
خلاصه ماشینی:
این الگو را می توان قدر مشترک مسیری دانست که بر نظام سازی و نهاد سازی در فرایند تمدن سازی تأکید می کند البته تحقق هر یک از این مراحل، سخت تر و پیچیده تر از مرحله قبلی است اما گذر از تمامی این مراحل برای رسیدن به هدف نهایی همان، تشکیل تمدن نوین اسلامی است، ضروری است از این رو است که از همان ابتدای انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره)، به نظام سازی و نهاد سازی دست زدند و در رأس آن، حکومت اسلامی را قرار دادند، حکومتی که بر استقلال ،آزادی، عدالت و معارف اسلامی تاکید دارد اما منظور از دولت اسلامى آن است که پایه آن(نظام اسلامی) قانون اساسی، نهادها و بنيان هاى اداره و مديريت كشور تحقق یابد.
2. مسائل نظام و نهاد سازی اصول، مبانی و اهداف از مهم ترین مسائل نظام و نهاد سازی است: الف- اصول: مطابق اصل اول قانون اساسی ،حکومت ایران یک حکومت دینی است و مبتنی بر اعتقادات دینی ،مذهبی و احکام و دستورات اسلامی و در عین حال به رأی و نظر مردم بستگی دارد و استواری آن بستگی دو عنصر زیر است: اول- جمهوری بودن: هر چند همه حکومت هایی که خواهان نشان دادن وجاهت نظام خود از سوی مردم می باشند، نام جمهوری را به گونه ای با حکومت خود همراه می سازند، اما در واقع، گاه حقیقت چیزی بر خلاف این می باشد و حتی اغلب، در مهم ترین مسائل کشور اثری از مردم و خواسته های شان به چشم نمی خورد ،اما جمهوری اسلامی ایران از همان بدو تأسیس به درستی این مقبولیت و محبوبیت را از سوی مردم جلب کرد و با به رفراندم گذاشتن نام نظام آن را جامعه عمل پوشاند و مردم شکل نظام را مشخص ساختند.