چکیده:
مقدمه: روش گفت و شنود سقراطی یکی از روشهای موثر آموزش است که شواهد پژوهشی مستحکمی در حمایت از تاثیرات مثبت آن بر بهبود یادگیری و مهارتهای تفکر دانشآموزان وجود دارد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف مطالعه تاثیر تدریس گفت و شنود سقراطی بر عملکرد توجه و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان پایه ششم ابتدایی اجرا شد.
روشکار: این پژوهش با اتخاذ یک رویکرد آمیخته (ترکیبی از روش آزمایشی و روش پدیدارشناسی ) اجرا شد. شرکتکنندگان در پژوهش 24 دانشآموز پسر پایه ششم ابتدایی بودند که در گروه آزمایش (روش گفت و شنودی) و گروه کنترل (روش غیر گفت و شنودی) مشارکت داشتند. برای سنجش عملکرد توجه از آزمون شبکههای توجه و آزمون توجه پایدار و برای سنجش پیشرفت تحصیلی از آزمون عملکرد تحصیلی استفاده شد. در حین اجرای آزمون شبکههای توجه، پتانسیلهای وابسته به رخداد نیز ثبت گردید. مصاحبه نیمه ساختاریافته نیز برای توصیف تجربه معلمان و دانشآموزان گروه آزمایش در پایان دوره آموزش اجرا شد.
یافتهها: نتایج تحلیل دادهها نشان داد که تفاوت معناداری در عملکرد توجه دانشآموزان دو گروه آزمایش و کنترل در شبکه کنترل اجرایی آزمون شبکههای توجه و مولفه حذف کلی آزمون توجه پایدار وجود داشت. همچنین، در همه مواد عملکرد تحصیلی به جزء ریاضیات تفاوت معنادار مشاهده شد. نتایج ERPs نشان داد که تاثیر دامنه تکلیف ناهمخوان در الکترود FZ و تاخیر تکلیف خنثی در الکترود CZ در مولفه P200 در نمرات پسآزمون گروه آزمایش به طور معناداری افزایش یافته است. اما، میان عناصر اندازهگیری شده مولفه N200 تفاوت معناداری مشاهده نشد. دادههای کیفی حاصل از مصاحبه نیز نقش روش گفت و شنود سقراطی در بهبود توجه و عملکرد تحصیلی دانشآموزان را تایید نمود.
نتیجهگیری: نتایج این پژوهش از تاثیرات مثبت تدریس با روش گفت و شنود سقراطی در بهبود برخی جنبههای توجه و عملکرد تحصیلی حمایت میکند. این تاثیرات به احتمال زیاد ناشی از ماهیت پرسشگرانه فضای یادگیری گفت و شنود است که دانشآموزان را ترغیب میکند تا پیوسته فرایندهای توجه خود را مدیریت و نظارت نمایند