چکیده:
اقتصاد روستایی یکی از مولفههای اساسی و مهم در اقتصاد هر کشوری است و در بسیاری از کشورهای توسعهیافته توجه به اقتصاد روستایی از اهداف کلان در برنامههای توسعهای محسوب میشود. در کشور ما نیز با وجود ظرفیت و توانهای محیطی قوی روستاها در بخشهای مختلف اقتصادی به خصوص تولید که سهم قابل توجه آن متوجه بخش کشاورزی است، به طور میانگین سهم اقتصاد روستا در اقتصاد کشور با احتساب نفت حدودا معادل5/26درصد و بدون احتساب نفت حدودا معادل 22 درصد است و در مجموع، بین 20 تا 23 درصد از سهم ارزش افزوده تولیدی کشور متعلق به روستاها است. با توجه به اهمیت موضوع هدف کلی پژوهش حاضر بررسی تنگناها و چالشها پیش روی توسعه اقتصادی و ارائه راهکارهایی در راستای توسعه اقتصادی روستاهای مرزی است. این تحقیق به صورت کاربردی بوده و روش آن به صورت توصیفی- تحلیلی و میدانی است و جامعه آماری، روستاهای مرزی بخش داشلیبرون شهرستان گنبد بوده است. پس از شناسایی و طراحی شاخص، پرسشای تنظیم شد که با استفاده از فرمول کوکران، 200 نفر از روستاییان و مسئولان ذیربط بهعنوان جامعه نمونه انتخاب و مورد پرسشگری قرار گرفتهاند و در نهایت با استفاده از آمارههای توصیفی و آزمون تحلیلعاملی در محیط نرمافزاری SPSS، دادهها مورد سنجش و تجزیه و تحلیل واقع شده است. نتایج حاصل از آزمون تحلیلعاملی حاکی از آن بوده که نقاط ضعف و چالشها در چهار دسته (عامل) طبقهبندی میشود. مهمترین چالش توسعه اقتصادی روستاهای مرزی به ترتیب چالشهای زیستمحیطی، نهادی، اجتماعی و زیرساختی است که مجموعا 35/84 درصد از واریانس کل را تبیین میکند و 65/15 درصد باقیمانده مربوط به عاملهایی است که خارج از محدوده تحقیق حاضر بوده است.
خلاصه ماشینی:
آنچه مهم است این است که بدانیم اقتصاد مقاومتی برای شرایط اقتصادی ویژه امروز ما و در راستای مقاوم سازی این حوزه از آسیب های هدف گذاری شده دشمنان انقلاب برای اقتصاد، تأکید و تبیین شده است .
اقتصاد مقاومتی یعنی اینکه چگونه میتوان در رابطه با اقتصاد واردات و اقتصاد وابستگی مقاومت کرد؟ مثلاً در بخش کشاورزی باید دید که کالاهای اساسی کدام هستند؟ از طرف دیگر کالاهای استراتژیک کدامند؟ بعد از تفکیک این دو نوع کالا، دولت باید راهکارهایی تدوین کند تا بر اساس آن ، تولیدات با نیاز کشور متناسب شوند.
براساس مبانی اقتصاد مقاومتی و اهداف در نظر گرفته شده ، در مقاله حاضر سعی شده به بررسی سوالاتی در دو حوزه اساسی تولید و اشتغال پرداخته شود: الف ) وضعیت کنونی روستاهای مرزی شهرستان گنبد در زمینه تولید و اشتغال چگونه است ؟ ب ) راهکارهای علمی و عملی در راستای بهبود وضعیت تولید و اشتغال روستاها در ناحیه مورد مطالعه کدام است ؟ ٢) مبانی نظری به لحاظ تاریخی میتوان مقاومت اقتصادی را با انقلاب اسلامی ملازم دانست .
به این ترتیب ، پایه های نظری و قانونی اولیه برای طراحی نظام اقتصادی جدیدی تحت عنوان اقتصاد مقاومتی فراهم شد (عبدالملکی، ١٣٩٥: ١٢٧).
الف : اقتصاد موازی تعریف اول از اقتصاد مقاومتی به مثابه ی «اقتصاد موازی» است ، یعنی همان طور که انقلاب اسلامی با توجه به نیاز خود به نهادهایی با روحیه و عملکرد انقلابی، اقدام به تأسیس نهادهایی مانند کمیته ی امداد، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران و بنیاد مسکن نمود، امروز نیز بایستی برای تأمین اهداف انقلاب ، این پروژه را ادامه داده و تکمیل کند.