چکیده:
امروزه به دلیل افزایش جمعیت، گسترش روزافزون شهرنشینی و افزایش سطح پیچیدگی نیازهای بشری، ضروری است توزیع امکانات شهری جهت بهرهمندی شهروندان از نیازهای اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی و... بصورت عادلانه و هماهنگ صورت گیرد تا شرایط متناسب و متعادل برای زندگی سالم همه افراد جامعه فراهم گردد. توسعه پایدار شهری، برقراری حالت توازن، تعادل و یکپارچگی در میان پراکنش جمعیت و توزیع خدمات و تسهیلات شهری در ابعاد مختلف توسعه است که هدف اصلی آن تامین رفاه و آسایش و ارتقاء و بهبود سطح کمی و کیفی زندگی انسان است. عدم تعادل در ساختار فضایی-کالبدی مناطق یکی از رویدادهای اساسی کشورهای در حال توسعه محسوب میگردد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی و با بهرهگیری از تکنیکهای توسعهیافتگی موریس ( Morris ) و شاخص ترکیبی توسعه انسانی ( HDI )، سعی در سنجش سطح توسعهیافتگی شهرستانهای استان آذربایجانغربی بر اساس میزان برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی (تعداد 17 متغیر) و ارائه پیشنهاداتی جهت کاهش نابرابریها و شکافهای موجود در منطقه میباشد. شیوه گردآوری اطلاعات از مطالعات اسنادی-کتابخانهای و با استفاده از دادههای سالنامه آماری و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان آذربایجانغربی در سال 1396 و سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 اتخاذ گردیده است. نتایج حاصل از پژوهش نشاندهنده عدم تجانس و ناهماهنگی در سطح توسعهیافتگی و نحوه توزیع متعادل امکانات و تسهیلات بهداشتی و درمانی بر اساس فاکتور جمعیت در برخی از شهرستانها میباشد. یافتههای پژوهش بیانگر این است که شهرستان ارومیه در میان سایر شهرستانها بالاترین سطح توسعهیافتگی را به خود اختصاص داده است. همچنین شهرستانهای خوی، میاندوآب، مهاباد، بوکان، سلماس، سردشت و نقده در ردههای بعدی توسعه قرار دارند. شهرستان چایپاره نیز در پایینترین سطح توسعه استان جای گرفته است. در نهایت جهت افزایش سطح تعادل و حذف نابرابریهای توسعهیافتگی به ارائه پیشنهاداتی پرداخته میشود.
Today, due to population growth, increasingly expanding of urbanization and increasing the complexity level of human needs, it is necessary to distribute urban facilities in order to citizens benefit from the economic, social, environmental and... needs in a fair and harmonious in order to provide appropriate and balanced conditions for the healthy living of all members of society. Urban sustainable development is the establishment of parity, balance and integration attitude among the distribution of population and the distribution of urban services and facilities in different dimensions of development, whose main objective is to provide welfare, comfort and promotion and improvement of the quantitative and qualitative level of human life. The imbalance in the spatial-physical structure of the regions is one of the major events of developing countries. In this regard, the present study with applied goal and descriptive-analytical nature and using the Morris development techniques and Human Development Index (HDI) an attempt was made to measure the level of development of the townships of West Azarbaijan province based on the amount of health and therapeutic services (17 variables) and provide suggestions for reducing inequalities and existing gaps in the region. The method of collecting information from documentary-library studies and using the statistical yearbook data and the University of Medical Sciences and Health-therapeutic Services of West Azarbaijan Province in 2017 and the Population and Housing Census of 2016 were adopted. The results of the research indicate heterogeneity and inconsistency in the level of development and the balanced distribution of facilities and health and therapeutic amenities based on population factors in some townships. The findings of the research indicate that Urmia city has the highest development level among other cities. Also, the cities of Khoy, Miandoab, Mahabad, Bukan, Salmas, Sardasht and Naqadeh are in the next categories of development. Chaypareh County is also located at the lowest level of development of the province. Finally, suggestions are given to increase the level of balance and eliminate development inequalities.
خلاصه ماشینی:
تحليل تطبيقي سطح توسعه يافتگي سکونتگاه هاي شهري با تآکيد بر شاخص بهداشتي و درماني (مطالعه موردي : شهرستان هاي استان آذربايجان غربي ) اصغر عابديني : استاديار گروه شهرسازي ، دانشگاه اروميه ، اروميه ، ايران ميثم ساکت حسنلوئي ١: دانشجوي کارشناسي ار شد بنام*ه تاريخ پذيرش مقاله : ٩٨/٥/٢٦ چکيده امروزه به دليل افزايش جمعيت ، گسترش روزافزون شهرنشيني و افزايش سطح پيچيدگي نيازهاي بشري ، ضروري است توزيع امکانات شهري جهت بهره مندي شهروندان از نيازهاي اقتصادي ، اجتماعي ، زيست محيطي و...
در اين راستا، پژوهش حاضر با هدف کاربردي و ماهيت توصـيفي -تحليلـي و بـا بهـره گيـري از تکنيـک هـاي توسـعه يـافتگي مـوريس (Morris) و شاخص ترکيبي توسعه انساني (HDI)، سعي در سنجش سطح توسعه يافتگي شهرستان هاي استان آذربايجان غربـي بـر اسـاس ميزان برخورداري از خدمات بهداشتي و درماني (تعداد ١٧ متغير) و ارائه پيشنهاداتي جهت کاهش نابرابري ها و شکاف هـاي موجـود در منطقـه مي باشد.
نتايج تحقيق نشان - پورمحمدي و "تحليل توسعه يافتگي دهنده شکاف زياد بين شهرسـتان هـاي اسـتان و توسـعه نامتعـادل بـا توجـه بـه ٧ همکاران شهرستان هاي استان شاخص هاي مورد استفاده است .