چکیده:
میرزا محمدقاسم قاسمیگنابادی با تخلّص شعری قاسمی از شاعران پر کار عصر صفوی است. وی چند منظومه به تقلید از خمسۀ نظامی سروده است. یکی از منظومههای او عمدهالاشعار است که منظومهای حکمی- اخلاقی است. نگارندگان علاوه بر تصحیح منظومۀ عمدهالاشعار به بررسی سبکشناسانۀ این اثر در سه سطح زبانی، ادبی و محتوایی پرداختهاند. بررسی این منظومه نشاندهندۀ آن است که میرزا محمدقاسم قاسمیگنابادی شاعری تواناست و شعر او سرشار از انواع صور خیال و مضمونآفرینیهای تازه و بدیع است. ترکیبسازیها و استفادۀ فراوان از آرایههای ادبی (کنایه، استعاره، جناس، تشبیه، تلمیح و...) در این منظومه مشهود است. از لحاظ درج آرایههای بدیعی و بیانی شعری ساده و بیپیرایه دارد. از نظر زبانی نیز طبق قواعد زبانی عصر و دورۀ خویش عمل کرده است. در سطح فکری و محتوایی نیز این منظومه دربردارندۀ مضامین اخلاقی، دینی و تعلیمی است.
خلاصه ماشینی:
ویژگی های سبکی عمده الاشعار قاسی گنابادی حسن قربانی ١، احمدرضا یلمه ها چکیده میرزا محمدقاسم قاسی گنابادی با تخلص شعری قاسمی از شاعران پر کار عصر صفوی است .
نگارندگان علاوه بر تصحیح منظومۀ عمده الاشعار به بررسی سبک شناسانۀ این اثر در سه سطح زبانی، ادبی و محتوایی پرداخته اند.
بررسی این منظومه نشان دهندۀ آن است که میرزا محمدقاسم قاسی گنابادی شاعری تواناست و شعر او سرشار از انواع صور خیال و مضمون آفرینی های تازه و بدیع است .
در این منظومه بیشتر از قواعد دستور زبان رایج در قرن دهم که برخی از آن ها به دورۀ کنونی نیز انتقال یافته اند استفاده شده است .
مختصات ادبی منظومۀ عمده الاشعار قاسی گنابادی اشعار قاسمی ساده و بیپیرایه و خالی از تکلف و به سبک وقوع نزدیک است .
منظومۀ قاسمی اگرچه از لحاظ ادبی قوی و سرشار از آرایه های ادبی است ؛ ولی هیچ کدام از این آرایه ها مختص او نیست و نمونه هایی از آن را می توان در دیگر اشعار فارسی دید؛ اما پرکاربردترین آرایه ها در منظومۀ او: تشبیه ، جناس ، استعاره ، مراعات نظیر، تلمیح و...
در مقالۀ حاضر به بررسی مؤلفه - های سبکی منظومۀ عمده الاشعار پرداخته شده است .
در خصوص مختصات ادبی: منظومۀ قاسمی اگرچه از لحاظ ادبی قوی و سرشار از آرایه های ادبی است ؛ ولی هیچ کدام از این آرایه ها مختص او نیست و نمونه هایی از آن را می توان در دیگر اشعار فارسی دید.