چکیده:
بلایای طبیعی همزاد تاریخ زندگی اجتماعی بشر و طبیعیت به شمار میروند. تاکنون ابعاد و زوایای مختلف این بحران ها مورد پژوهش قرار گرفته است اما میتوان گفت در مواردی که مدیریت آن ها از توان یک کشور به تنهایی خارج است بایستی همهی کشورها در حد توان کشور گرفتار بحران را کمک کنند. در این راستا مهمترین نیاز تدوین چارچوبی حقوقی برای نیل به این هدف است. با توجه به این مقدمه هدف این مقاله عبارت است از بررسی بلایای طبیعی از نگاه حقوق بینالملل با تاکید بر ایران. سوال اصلی مقاله این است که حقوق بینالملل دارای چه قواعد و چارچوبهایی برای مدیریت کارآمد بحران در جهان است؟ روش این مقاله توصیفی تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از منابع و متون حقوقی موجود و نیز مقالات علمی پژوهش انجام گرفته در مورد موضوع به تحلیل و تبیین مسئله مورد نظر پژوهش پرداخته شود. نتایج این مقاله نشان میدهد که کاهش و کنترل خطرات و آسیبپذیری ناشی از بلایای طبیعی و آمادگی پیش از وقوع بلا، اقدامات اضطراری حین بلا و اقدامات ترمیمی پس از آن، از جمله اموری هستند که در حقوق بینالملل به آنها پرداخته شده است. از طرف دیگر، احترام به حقوق بنیادین و رفع نیازهای اولیهی افراد متاثر از بلایای طبیعی یکی از مهمترین مسائل موجود در این زمینه بوده که مورد توجه حقوق بینالملل قرار گرفته است. در خصوص کلیهی این مسائل اسناد مختلفی، در عرصهی حقوق بینالملل موجود است، اما فقدان یک سند جامع بینالمللی که ضمن پرداخت به ابعاد مختلف بلایای طبیعی و حقوق افراد متاثر از آن، عامالشمول و الزامآور نیز باشد، کاملا احساس میشود. کمیسیون حقوق بینالملل، در سال 2007، کار بر روی پیشنویسی در این زمینه، با عنوان حمایت از افراد در بلایا را آغاز کرد که تاکنون 21 ماده از آن تدوین شده است
خلاصه ماشینی:
نتايج اين مقاله نشان ميدهد که کاهش و کنترل خطرات و آسيب پذيري ناشي از بلاياي طبيعي و آمادگي پيش از وقوع بلا، اقدامات اضطراري حين بلا و اقدامات ترميمي پس از آن ، از جمله اموري هستند که در حقوق بين الملل به آن ها پرداخته شده است .
(2005 تاکنون بر اساس آمارهاي بين المللي حدود ٤٣ بليه طبيعي شناخته شده است که ميتوان به اين موارد اشاره نمود: (خشک سالي)، (چرخند حاره اي)، (سيل منطقه اي)، (زلزله )، (آتشفشان )، (طوفان برون حاره اي)، (تسونامي)، (آتش سوزي در مراتع و مزارع )، (فرسايش خاک)، (بالا آمدن سطح آب دريا)، (کوه يخ شناور)، (طوفان غبار)، (زمين لغزه )، (فرسايش ساحل )، (بهمن سنگريزه )، (لغزش و خزش خاک)، (تورنادو)، (طوفان برف )، (يخ هاي ساحلي)، (سيل آني)، (طوفان تندري)، (صاعقه )، (کولاک برف )، (امواج اقيانوسي)، (طوفان تگرگ )، (تگرگ ريزه )، (باد شديد محلي)، (فرو نشيني هوا)، (جريان هاي سطحي و واريزه از ماسه شن و رس )، (جرياناتي که با باد پشتيباني ميشوند)، (ريزش تخته سنگي)، (سرمازدگي محصولات کشاورزي)، (گرمازدگي)، (گردباد)، (سوز باد)، (سياه باد دريايي)، (موج گرما)، (تهاجم آفات )، (آزاد شدن مواد خطرناک)، (مقادير نهايي درجه حرارت )، (قحطي)، (بيماريهاي فراگير).
از طرف ديگر، احترام به حقوق بنيادين و رفع نيازهاي اوليه ي افراد متأثر از بلاياي طبيعي يکي از مهم ترين مسائل موجود در اين زمينه بوده که مورد توجه حقوق بين الملل قرار گرفته است .
از طرف ديگر، احترام به حقوق بنيادين و رفع نيازهاي اوليه ي افراد متأثر از بلاياي طبيعي يکي از مهم ترين مسائل موجود در اين زمينه بوده که مورد توجه حقوق بين الملل قرار گرفته است .