چکیده:
کشف ارتباط بین آیات قرآن، به درک دقیقتر آیات و شناخت بعضی مفاهیم مجهول کمک میکند. در کتب تفسیر، شماری از آیات مرتبط بیان شده است و باهمآیی دو آیه در یک پاراگراف در کتب تفسیر و علوم قرآنی، میتواند ارتباط مفهومی بین آیات قرآن را مشخص کند. کتب نرمافزار جامع تفاسیر نور، تولید مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، مبنای کار قرار گرفت و از آیاتی که با هم در یک پاراگراف بودند، پرتکرارترین باهمآییها استخراج شد. این پژوهش نشان میدهد که استفاده از تکنیکهای دادهکاوی میتواند ارتباطهای پنهان میان دادهها را کشف و استخراج نماید. ارزیابی کمّی و کیفی این تحقیق، در دو مرحله انجام شده است؛ در ابتدا از ضرایب پشتیبان و اطمینان و معیار لیفت و تشابه جاکارد و تشابه کسینوسی برای ارزیابی الگوهای تکراری و قواعد باهمآیی و صحت کشف ارتباط بین آیات استفاده شد؛ سپس نتایج بهدستآمده از مقایسه این تحقیق با کار محققان دیگر، برتری پژوهش حاضر را بر رقبای خود نشان میدهد.
خلاصه ماشینی:
ارزيابي کمّي و کيفي اين تحقيق، در دو مرحله انجام شده است؛ در ابتدا از ضرايب پشتيبان و اطمينان و معيار ليفت و تشابه جاکارد و تشابه کسينوسي براي ارزيابي الگوهاي تکراري و قواعد باهمآيي و صحت کشف ارتباط بين آيات استفاده شد؛ سپس نتايج بهدستآمده از مقايسه اين تحقيق با کار محققان ديگر، برتري پژوهش حاضر را بر رقباي خود نشان ميدهد.
) شکل 5 نمونهاي از انتخاب کد هفت موضوعي و سه موضوعي براي هر آيه در اين تحقيق با استفاده از نرمافزار کلمنتاين، دادهکاوي روي الفاظ قرآن و دادهکاوي معنايي با موضوعات موجود در تفسير الميزان و شأن نزول آيات انجام شده و نتايج اجراي سه الگوريتم قواعد باهمآيي و خوشهبندي و ردهبندي در نرمافزار کلمنتاين به دست آمده است.
هر آيه از قرآن يک سند جداگانه در نظر گرفته ميشود و در سايت مرتبط با اين تحقيق، 18 مقالات مرتبط با آن و همچنين دادههاي ارتباط بين آيات، در قالب فايل متني و جداول و در نهايت مصورسازي و برخي برنامههاي کاربردي، که در آنها از نتيجه اين تحقيق استفاده شده، آمده است.
علت انتخاب دادههاي نرمافزار جامع تفاسير نور به عنوان جامعه آماري شناخت مفهوم آيات، با توجه به روش تمثيلي و کنايي قرآن، کاري تخصصي و پيچيده است؛ ازاینرو، در اين تحقيق از نظرات خبرگان علوم تفسير قرآن - که در کتابهاي تفسيري بيان شده است - استفاده ميگردد.
com Abolfazl Sajedi / Professor of the Department of Kalam, the Imam Khomeini Institute for Education and Research Received: 2018/12/11 - Acceopted: 2019/05/08 Abstract The subject of the duality of the creation is raised by some Quranic verses and narrations.