چکیده:
در جهانی که به طور فزایندهای رو به شهرنشینی میرود، شهرها و ساکنان آنها با ضررهای انسانی و اقتصادی ناشی از بلایای طبیعی مواجه هستند. فجایع رخ داده اخیر در سراسر جهان، آسیبپذیری محیط ساختهشده ما را منعکس میکند و نمایانگر نتایج تأسفآور فجایع میباشند. در آسیبپذیری سکونتگاهها، فقط عوامل کالبدی و فیزیکی اهمیت ندارد، بلکه عناصر اجتماعی سهم مهمی در میزان آسیبپذیری دارند. با توجه به نقش مسلم عوامل اجتماعی در کاهش و افزایش آثار مخاطرات طبیعی، در این پژوهش تأکید اصلی بر روی آسیبپذیری اجتماعی بهعنوان یکی از ابعاد آسیبپذیری در برابر مخاطرات طبیعی است. هدف این پژوهش، ارزیابی و اولویتبندی میزان آسیبپذیری اجتماعی شهرهای استان اصفهان در برابر مخاطرات طبیعی است. لذا پژوهش حاضر، توصیفی ـ تحلیلی با هدف کاربردی است. لذا برای ارزیابی و رتبهبندی شدت آسیبپذیری از مدل هوش مصنوعی و آزمون رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که سه شاخص خانوار دارای معلول، جمعیت معلول و زنان مطلقه دارای بالاترین میزان تأثیر برافزایش آسیبپذیری اجتماعی در شهرهای استان اصفهان بودهاند. همچنین ازنظر فضایی بالاترین میزان آسیبپذیری به شهرهای واقع در شهرستانهای فلاورجان و لنجان مربوط میشود که بیشترین آسیبپذیری اجتماعی نسبت به مخاطرات طبیعی را در سطح شهرهای استان اصفهان به خود اختصاص دادهاند.
In an increasingly urbanized world, cities and their inhabitants are facing significant human and economic losses from disasters. Recent disasters around the world reflect the vulnerability of our built environment and show the unfortunate consequences of disasters. In the vulnerability of settlements, only physical factors do not matter, but social elements have an important contribution to the degree of vulnerability. Considering the important role of social factors in reducing and increasing the effects of natural hazards, this study focuses on social vulnerability as one of the dimensions of vulnerability to natural hazards. The purpose of this study was to evaluate and prioritize the social vulnerability of counties of Isfahan province to natural hazards. Therefore, the present study is an analytical descriptive with an applied purpose. So, for estimating and ranking the severity of the vulnerability, the artificial intelligence model and geographical weight regression test have been used. The results show that the three indicators of households with disabled people, disabled people and divorced women had the highest impact on the increasing of social vulnerability in Isfahan province. Also in terms of spatially, the highest vulnerability is related to Falavarjan and Lenjan cities, which have the highest social vulnerability to natural hazards in Isfahan province.
خلاصه ماشینی:
هدف این پژوهش ، ارزیابی و اولویت بندی میزان آسیب پذیری اجتماعی شهرهای استان اصفهان دربرابر مخاطرات طبیعی است .
لذا جمعیت شهرها به دلیل تراکم بسیار زیاد و هم چنین وجود طیف گسترده ای از اقشار آسیب پذیر درصورت وقوع یک حادثۀ طبیعی، دارای احتمال بیشتری برای آسیب دیدن هستند؛ از این رو این پژوهش بر آن شد که آسیب پذیری اجتماعی در سطح شهرهای استان اصفهان را ارزیابی کند و مهم ترین شاخص های تأثیرگذار بر آن را بسنجد؛ و هم چنین مقدار آسیب پذیری را در هریک از شهرها نشان دهد.
یکی از روش هایی که اخیرا برای ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی مورد استفاده قرار گرفته است ، کاربرد شبکۀ عصبی هوش مصنوعی است که در ادامه به آن پرداخته می شود.
٣- مواد و روش ها روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی است و برای مدل سازی و ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی شهرهای مورد مطالعه از مدل شبکۀ عصبی مصنوعی استفاده شد.
بر اساس نتایج جدول ٢ در زمینۀ مربوط به مرحلۀ تست ، اگرچه میزان ارتباط بین شاخص های مورد استفاده و میزان آسیب پذیری اجتماعی کمتر از مرحلۀ آموزش است ، اما هم چنان رقم بالایی (٠/٩٤٦) را نشان می دهد.
Climate Risk Management Expanding vulnerability assessment for public lands : The social complement to ecological approaches.