چکیده:
هدف این مطالعه برآورد تابع تقاضای بنزین با استفاده از مدل حالت – فضا و دلالتهای حاصله برای آزادسازی قیمت آن با روش فیلتر کالمن در قالب الگوی ضرایب متغیر در طول زمان است. برای این منظور از دادههای مربوط به ترازنامه انرژی و شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران در طی سالهای 1396-1374 استفادهشده است. نتایج برآورد مدل مبین آن است که کشش قیمتی بنزین در دوره موردبررسی متغیر بوده و بعد از اجرای هدفمندی یارانهها (1389 تا 1396) در برخی از فصول سال قدرمطلق کشش قیمتی بنزین افزایش و در برخی از فصول سال کاهشیافته است. با سه سناریو متفاوت، پیشبینی شد که هرسال با افزایش 10 درصد قیمت بنزین در برنامه ششم توسعه، تقاضای بنزین برخلاف انتظار کاهش نمییابد و همچنین به دلیل اینکه قدرمطلق کشش قیمتی بنزین در ابتدای برنامه ششم توسعه بیشتر و در انتهای برنامه کمتر است، نباید افزایش قیمت بنزین در طول برنامه یکسان باشد و لذا به برنامهریزان و سیاستگذاران جهت کنترل تقاضای بنزین توصیه میشود که افزایش قیمت بنزین را در برنامه ششم توسعه بیشتر از 10 درصد تعیین کنند و این افزایش قیمت از ابتدای برنامه تا انتهای برنامه بهصورت صعودی باشد.
The purpose of this paper is to investigate the estimation of gasoline demand by the state-space model and the implications for price liberalization using the Kalman filter technique in the framework of time-varying pattern. For this purpose, data on the Energy Balance Sheet and the National Iranian Oil Refining and Distribution Company during the period of 1396-1374 have been used. The results of the estimation of the model indicate that the price elasticity of gasoline varies in the period under review and after implementing the targeted subsidies (1389-1396) in some seasons of the year, absolute value the price of gasoline increased and decreased in some seasons. With three different scenarios, it is expected that each year, with a 10% increase in gasoline prices in the sixth development plan, Unexpectedly, demand for gasoline will not decrease .Also, due to the fact that absolute value of the stretching of the price of gasoline at the beginning of the sixth plan of development is greater and at the end of the program, the gasoline price increase over the program should not be the same. Therefore, it is recommended that planners and policy makers to control the demand for gas should set the price of gasoline in the sixth development plan more than 10% and this increase should be from the beginning of the program to the end of the program ascending.
خلاصه ماشینی:
برآورد تقاضای بنزین در ایران طی دوره زمانی ١٣٧٤ تا ١٣٩٦ با استفاده از مدل حالت -فضا و دلالت های حاصله برای آزادسازی قیمت آن 1 هوشمند هاشمی دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه آزاد ابهر، hooshmand_hashemi@yahoo.
com تاریخ دریافت : ٩٦/١٢/٢٦ تاریخ پذیرش : ٩٧/٠٦/٠٦ چکیده هدف این مطالعه برآورد تابع تقاضای بنزین با استفاده از مدل حالت – فضا و دلالت های حاصله برای آزادسازی قیمت آن با روش فیلتر کالمن در قالب الگوی ضرایب متغیر در طول زمان است .
هدف کلی این پژوهش ، مطالعه برآورد تابع تقاضای بنزین ، از سال ١٣٧٤ تا سال ١٣٩٦ به صورت فصلی با استفاده از مدل حالت -فضا و دلالت های حاصله برای آزادسازی قیمت بنزین است .
در اکثر پژوهش هایی که در داخل و خارج تقاضای بنزین را برآورد کرده اند تخمین ضرایب متوسط سال ها است ولی با استفاده از مدل های حالت -فضا و روش فیلتر کالمن در قالب الگوی ضرایب متغیر در طول زمان ٣، می توان پارامترهای مدل را در هر زمانی تخمین زد و به همین دلیل با این 1 Mehregan & Gorbani (2009) 2 Mohamadi et al.
در این پژوهش ، هدف اصلی برآورد تابع تقاضای بنزین از سال ١٣٧٤ تا ١٣٩٦ و همچنین پیش بینی کشش قیمتی و مصرف بنزین با مدل حالت -فضا و روش فیلتر کالمن تا انتهای برنامه ششم توسعه بود.
S. gasoline demand: A smooth time-varying co integration approach, Energy Economics, 32, 110- 120.