چکیده:
عدالت محیطزیست شهری بهعنوان یکی از ارکان توسعه پایدار شهری جهت بهبود کیفیت زندگی، آزادی، رفاه و امنیت برای همه شهروندان به شمار میرود. هدف از این مطالعه ارزیابی توزیع عادلانه خدمت اکوسیستمی گردشگری بهعنوان یکی از مهمترین خدمات اکوسیستم شهری است. روش تحقیق در این مطالعه ارزیابی- تحلیلی است و وضع موجود توزیع خدمات اکوسیستم گردشگری را با استفاده از تحلیل عرضه، تقاضا و دسترسی جهت ارزیابی توزیع عادلانه خدمت اکوسیستم گردشگری بررسی میکند. در مطالعه حاضر، بهمنظور ارزیابی جریان، عرضه و دسترسی به این خدمت از سه مدل گردشگری اینوست، ژئوکش و طیف فرصت گردشگری بهره گرفته شد. همچنین از شاخصهای منزلت اجتماعی برای تحلیل تقاضا در تمامی مناطق تهران استفاده شد. یافتههای هر سه مدل نشان داد که عرضه و جریان خدمت اکوسیستم در هر سه مدل، در مناطق شمالی شهر بهویژه مناطق یک الی چهار بیشتر از سایر مناطق بوده درحالیکه تقاضا برای این خدمت در مناطق جنوبی و مرکزی بیشتر بوده است. علیرغم نتایج تقریباً مشابه در خروجی هر سه مدل، مدل طیف فرصت گردشگری نتایج بهتری جهت ارزیابی خدمات اکوسیستم گردشگری ارائه داد. یافته اصلی این تحقیق ناعادلانه بودن توزیع خدمت اکوسیستمی گردشگری در شهر تهران را تائید کرد بهگونهای که مناطق جنوبی و مرکزی تهران به دلیل فاصله و عدم دسترسی مناسب همچنین وضعیت پایینتر اقتصادی و اجتماعی بهره متناسبی از این خدمت اکوسیستمی نمیبرند.
Urban environmental justice is considered as one of the urban sustainable development pillars to improve the quality of life, freedom, welfare, and security for all citizens. The aim of this study is to evaluate the equitable distribution of tourism ecosystem services as one of the most important urban ecosystem services. The research methodology is based on analytical evaluation method that examines the current status of tourism ecosystem service distribution by using of supply, demand and access analysis to evaluate the equitable distribution of tourism ecosystem services. Three models containing Invest tourism model, Geocache and Tourism Opportunity Spectrum model were used to estimate flow, supply, and access to this ecosystem services. Also, Social status indicators were used to deman analysis all over districts of Tehran. Results of each three models, revealed that however there is high demand for this service in the southern and central districts , tourism ecosystem services flow and supply in northern districts especially No.1 to 4 districts were higher than others in all three models. Despite the similar outcomes of all three models, the tourism opportunity spectrum model provided better results for assessing the toursm ecosystem services. Finally, main results of this study confirmed injustice of ecosystem services distrbution in Tehran so that the southern and central districts of Tehran do not benefit adequately from this ecosystem service due to distance, inadequate access, and lower socioeconomic status
خلاصه ماشینی:
یافته اصلی این تحقیق ناعادلانه بودن توزیع خدمت اکوسیستمی گردشگری در شهر تهران را تائید کرد به گونه ای که مناطق جنوبی و مرکزی تهران به دلیل فاصله و عدم دسترسی مناسب همچنین وضعیت پایین تر اقتصادی و اجتماعی بهره متناسبی از ایـن خـدمت اکوسیسـتمی نمی برند.
این تحقیق به دنبال یافتن پاسخ برای بررسـی چگـونگی بهره منـدی از خـدمات اکوسیستمی توسط طبقات اجتماعی و اقتصادی مختلـف بحـث عرضـه ، تقاضـا و دسترسـی بـرای خـدمت اکوسیسـتمی گردشگری را وارد مطالعات ارزیابی خدمات اکوسیستمی شهری کرده است و درنهایـت بـر اسـاس شـاخص های منزلـت اجتماعی شهر تهران عدالت محیط زیست شهری از حیث توزیع خدمات اکوسیستمی گردشگری را ارزیـابی میکنـد.
چارچوب مفهومی ارزیابی خدمت اکوسیستمی گردشگری برگرفته (٣٧٢ :٢٠١٤,Paracchini et al) روش پژوهش روش تحقیق در این مطالعه ارزیابی- تحلیلی است که به منظور ارزیابی توزیع فضایی خدمت اکوسیسـتمی گردشـگری در شهر تهران وضع موجود توزیع خدمات اکوسیستمی گردشگری را با استفاده از تحلیل عرضـه ، تقاضـا و دسترسـی جهـت ارزیابی توزیع عادلانه خدمت اکوسیستمی گردشگری با استفاده از سه مدل طیف فرصت گردشگری، ژئـوکش و اینوسـت بررسی میکند.
نقشه عرضه خدمت اکوسیستمی گردشگری تهران یافته های حاصل از تحلیل تقاضای خدمت اکوسیستمی گردشگری تهران تقاضا برای خدمات اکوسیستمی در شهر در قالب بحث عـدالت محـیط زیسـتی و بـر مبنـای نظریـات جـان راولـز (٩٨: ١٩٥٨,Rawls) و هاروی (١٩٩٦١٥٧,Braun &Harvey ) مربوط به توزیع افراد آسیب پذیرتر و کم بهره اسـت .